آشنایی با گیت های منطقی و تراشه های مربوط به آن TTL و CMOS (برق _ الکترونیک)

پژوهشگر و نویسنده:  (  افشین رشید )

نکته : دروازه های منطقی مدارهای الکترونیکی هستند که روی یک یا چند سیگنال ورودی عمل کرده ، یک سیگنال خروجی ایجاد می کنند سیگنال های الکتریکی ولتاژ و جریان در یک سیستم دیجیتال دو مقدار متمایز دارند. 

مدار هایی که با ولتاژ کار می کنند ، به دو سطح ولتاژ متمایز پاسخ می دهند که یک متغیر دودویی برابر 1منطقی یا 0 منطقی را نشان می دهند. برای مثال برای یک سیستم دیجیتال می توان ولتاژ 0 را به عنوان صفر منطقی و ولتاژ 4 ولت را به عنوان 1 منطقی تعریف کرد. در عمل هر سطح ولتاژ یک گستره اول دارد .پایانه های ورودی مدار های دیجیتال سیگنال دودویی در گستره مجاز را میپذیرند و یک سیگنال خروجی در گستره مجاز ایجاد میکنند. ولتاژهای ناحیه میانی برای نواحی مجاز تنها در زمان های گذر ایجاد میشود.هر سطح مطلوبی برای پردازش یا کنترل ، به طور سیگنال هایی دودویی که از دروازه های منطقی عبور میکنند پردازش می شود ، و هر سیگنال یک مقدار دودویی خاص را نشان می دهد.

ورودی A ورودی B خروجی
۱ ۰ ۰
۱ ۰ ۱
۱ ۱ ۰
۰ ۱ ۱

بسیاری از مدار های الکترونیکی مختلف منطقی به صورت مدار های مجتمع در سطح تجاری عرضه شده اند. متداول ترین خانواده ها از این قرارند: 

(TTL) - منطق ترانزیستور - ترانزیستور 
ECL - منطق کوپل امیتر 
MOS - منطق فلز - اکسید - نیمه هادی 
CMOS - منطق فلز - اکسید - نیمه هادی مکمل

 (TTL) خانواده ای  متداول است که سالها مورد استفاده بوده و به عنوان استاندارد تلقی می شود.ECL در سیستم هایی که به سرعت عمل بالا نیاز دارند ترجیح داده می شوند. (MOS) برای مدار هایی که نیاز به تراکم بالا دارند مناسب است و (CMOS) نیز در سیستم های کم مصرف به کار می رود.

تراشه های  بر پایه منطق دیجیتال CMOS

فــناوری اکـسید فــلز نیمه هادی مکـمل یا CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor ) یک فناوری بـرجـسته در صنـعـت جهانی مـدارهای مـجـتـمع ( IC ) است و به عـنـوان مـحـصولاتـی با اتـلاف تـــوان کم و چگالی زیاد و وسیله سوییچ کـنندگی نسبتا ایـده آل شناخـته شـده است.تفاوت های زیادی بین IC های بر پایه منطق TTL و CMOS وجود دارد به دلیل اینکه اصولا دو تکنولوژی متفاوت هستند.تراشه های مربوط به منطق TTL و CMOS ، کاربرد های وسیعی دارند از جمله می توان به ، اکثر آن ها انواع گیت های نند، اند، اور، نور، کانتر، اینکودر، دیکودر، شیف رجیستور، مالتی پلکس، دی مالتی پلکس، انواع فلیپ فلاپ و ... را می توان اشاره کرد. 

نویسنده: دکتر (افشین رشید )