جزییات طراحی ماشین های جریان مستقیم DC و استاتور ماشین های DC (مهندسی برق
_ الکترونیک)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته : به طور معمول، ماشین dc شامل سه قسمت می باشد ، سیستم میدان (معمولاً شامل قطبهای اصلی، قطبهای کمکی یا کموتاسیون و سیم پیچهای جبران کننده) ، آرمیچر و کموتاتور میباشد.
سیستم میدان ماشین dc بر روی استاتور آن استقرار می یابد، در حالی که آرمیچر بر روی روتور جای داده می شود. و قطبهای کمکی برای بهبود شرایط کموتاسیون در ماشین طراحی شده اند، این قطبها بین قطبهای اصلی قرار می گیرند. سیم پیچ جبران کننده نیز در پیشانی چاک خورده قطب جهت بهبود کموتاسیون، مشابه قطب های کمکی به کار می روند. البته سیم پیچهای جبران کننده بسیار گران قیمت بوده و در موتورهای کوچک صرفا در کاربردهای شتاب بالا و تغییر دور ناگهانی بکار میروند.
استاتور ماشین dc
استاتور ماشین dc شامل یوغ ( یا هسته استاتور)، قطبهای اصلی و قطبهای کموتاسیون میباشد. یوغ
علاوه بر اینکه بخشی از مدار مغناطیسی است، به عنوان نگهدارنده مکانیکی سیستم میدان نیز عمل می کند. در گذشته یوغ های یکپارچه چدنی مورد استفاده قرار می گرفت. سپس یوغ های فولاد ریخته بخاطر چگالی شار اشباعی در حدود دو برابر، جایگزین چدن شده باعث کاهش چشمگیر سطح مقطع یوغ ها و نیز وزن و ابعاد ماشین گردید. در حال حاضر استفاده از یوغ های مورقی از جنس فولادهای الکتریکی مرسوم است. این امر بدین علت است که اغلب موتورهای صنعتی پیشرفته از مبدلهای قدرت استاتیکی تغذیه می شوند که در کنار فراهم سازی تغذیه متغیر مطلوب، جریانهای هارمونیکی در ماشین تزریق می کنند.
در موتورهای با اندازه قاب تا 180 عموماً برای ساخت استاتور، ورقه های یک تکه مورد استاده قرار میگیرد. برای اندازه های بزرگتر، سیم پیچی نمودن سیم پیچهای میدان اصلی بر روی استاتور جمع شده مشکل می گردد. این امر استفاده از ورقه های مجزا برای قطب اصلی را ایجاب می نماید، یعنی قبل از اینکه کل مجموعه در محل پیچ شود، قطب ساخته شده و سیم پیچ میدان روی آن سوار می شود.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )