نحوه لحیم کاری مناسب در الکترونیک  (مبانی الکترونیک برای تازه کارها )

نویسنده: دکتر (افشین رشید )


نکته: لحیم کاری ابتدایی ترین کار در الکترونیک اما بسیار مهم است  برای ساخت بورد های رباتیک؛ تعمیر و بازیابی بورد های الکترونیک و بر قراری اتصال ایمن بین مدارها و سیم ها  و ........

خیلی از افرادی که لحیم کاری می کنند، این کار را بصورت اصولی انجام نمی دهند و با تکنیک ها و روش صحیح این کار آشنایی کافی ندارند.

 برای لحیم کاری به هویه، پایه هویه، سیم لحیم و در صورت نیاز روغن لحیم نازمندیم. یکی از نکاتی که خیلی روی کیفیت کار تاثیر می گذارد کیفیت سیم لحیم است. سیم لحیم آلیاژی از قلع و سرب است که در انواع مختلف سیم لحیم، درصد این دو عنصر در آلیاژ متفاوت است.

روی قرقره سیم لحیم  دو عدد دیده می شود، بطور مثال ۶۰/۴۰ این به آن معنا است که لحیم فوق دارای ۶۰ درصد قلع و ۴۰ درصد سرب می باشد. برای لحیم کاری قطعات الکترونیکی باید از سیم لحیمی استفاده شود که در صد قلع آن حدود ۶۰ باشد. دلیل آن این است که نقطه ذوب قلع کمتر است بنابراین برای ذوب آن به دماهای خیلی بالا نیازی نیست و این بخصوص در لحیم کاری نیمه هادی ها بر روی برد یک مزیت محسوب می شود چرا که درجه حرارت بالا میتواند باعث آسیب دیدن قطعات حساس و بخصوص نیمه هادی ها شود و حتی به فیبر مدار چاپی صدمه بزند. بهترین نوع سیم لحیم ، سیم لحیم ۶۳ درصد است که در بازار به همین نام یافت می شود .

برخی سیم های لحیم آغشته به مقدار کمی روغن لحیم و یا فلاکس هستند که نیاز به استفاده همزمان از روغن لحیم را نیز مرتفع می سازند.

نحوه لحیم کاری مناسب در الکترونیک 

1. موقعیت برد را به کمک دست سوم تنظیم نمایید.

2. دمای هویه را در صورت امکان روی 350oC تنظیم کنید.

3. نوک هویه را مقدار بسیار کمی به قلع آغشته کنید

4. هم پایه قطعه و هم پد مورد نظر را با هویه حرارت دهید (توجه کنید از نوک هویه استفاده نکنید، از چند میلیمتر بالاتر و از پهلوی آن جهت گرم کردن استفاده کنید)

5. سپس سیم لحیم را به پایه و پد مورد نظر نزدیک کنید(به نوک هویه نچسبانید) تا ذوب شود.

 6. ابتدا سیم لحیم و سپس هویه را از کنار قطعه فاصله دهید.

7. لحیم صحیح باید شبیه به قیف معکوس باشد و شکل گرد یا توده ای نشان از لحیم کاری نامرغوب است.

روغن لحیم کاری و تازه سازی نوک هویه 

این نوع روغن ها باعث چرب شدن سیم لحیم شده به به جذب لحیم به برد کمک می کند توجه داشته باشید برای کسانی که مبتدی هستند می بایست غیر از نک حویه سیم لحیم را نیز به روغن آغشته کنند

با فرو کردن نوک هویه به داخل روغن دودی سمی ایجاد می شود که توصیه میشود در فضای بسته کار انجام نشود یا از ماسک و عینک مخصوص استفاده شود.

اسفنج  پاک کننده نوک هویه 

این اسفنج ، برای پاک کردن نوک هویه بکار می رود ، بطوریکه در حین لحیم کاری که سر هویه شما از روغن لحیم سوخته سیاه می شود و این سیاهی باعث کثیفی کار و نقاط لحیم کاری شما می گردد ، کافیست سر هویه داغ خود را بر روی اسفنج به آرامی بمالید تا کلیه سیاهی های نوک هویه شما پاک شود .

از مشخصات ویژه و محاسن این اسفنج نسوز بودن آن و همچنین غیر شیمیایی بودن آن است . توجه داشته باشید که برخی از اسفنج های پاک کننده نوک هویه دارای مواد شیمیایی هستند که این مواد برای سرهویه های نسوز گرانقیمت بسیار ضرر دارد و باعث خوردگی و از بین رفتن سریع سر هویه می شوند .

این اسفنج به صورت پرس شده است و باید در ابتدا یکبار آب زده شود تا سطح آن به اندازه 1 سانتیمتر پف کند ، سپس باید آب آنرا با فشردن خارج کرده و از آن استفاده نمایید .

نویسنده: دکتر (افشین رشید )