(مقاومت شناسی Resistor)

مقاومت های متغیر Thermistor با حرارت (مثبت _ افزایش PTC و منفیNTC _کاهش ) 


پژوهشگر و نویسنده:  دکتر  (  افشین رشید)


نکته : DIP ترمیستور یا TDR به نوعی از مقاومت ها گفته می شود که با تغییرات دما، مقدار مقاومتشان دست خوش تغییر می شود.  ترمیستور ها به طور کلی دو نوع هستند: ترمیستورهای دارای ضریب حرارتی منفی (NTC)و ترمیستورهای دارای ضریب حرارتی مثبت(PTC).

در واقع این نوع از مقاومت ها، در زیر مجموعه مقاومت های وابسته به دما (یعنی دمای مرجع که برابر با 25 درجه سانتی گراد است) قرار می گیرند. لازم به ذکر است که ترمیستور ها، مانند سایر مقاومت های معمولی بر حسب اهم سنجیده می شوند. جنس ترمیستور ها از نیمه هادی های متال اکسید (مانند فریک اکساید، نیکل اکساید ) بوده و در دسته قطعات الکترونیکی Passive و غیر قطبی طبقه بندی می شوند و در حالت عادی برای راه اندازی نیازی به منبع تغذیه مستقل ندارد.محدوده اندازه گیری ترمیستور ها معمولا از 70- تا 150 درجه بوده و حداکثر تا 316 درجه سانتی گراد می باشد و به طور معمول در دمای اتاق (25 درجه سانتی گراد) دارای مقاومتی در محدوده 100 اهم تا 100 کیلو اهم هستند.

ترمیستور نوع NTC 

NTC مخفف عبارت Negative Temperature Coefficient به معنی ضریب حرارتی منفی می باشد. در این حالت مقدار مقاومت با افزایش دما کاهش می یابد.NTC دارای مزایای ضریب دما، حساسیت بالا، حجم کوچک، پاسخ سریع و ساختار ساده است. علاوه بر این، دارای قابلیت اطمینان بالا برای مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت در برابر اسید، مقاومت در برابر قلیایی، مقاومت در برابر شوک حرارتی و مقاومت در برابر ارتعاش است.ناکارآمدی این است که جبران کننده غیر خطی و خطی در مدار است و تعویض پذیری ضعیف است.NTC عمدتا برای اندازه گیری دما و اندازه گیری دما و اختلاف دما در دمای پایین استفاده می شود. این بسیار مناسب برای لوازم خانگی مانند دماسنج نقطه نیمه هادی و دماسنج الکترونیکی است که از NTC به عنوان عنصر اندازه گیری ساخته شده اند. از آنجا که NTC خود بسیار مقاوم است؛ بنابراین، مقاومت و مقاومت در برابر تماس سیم های اتصال ناچیز است، NTC می تواند برخی از اجزای را در یک محدوده دما تعدیل کند. اگر NTC در حلقه حرکتی سیم پیچ متحرک متصل شود، می تواند خطا ناشی از تغییر دما را کاهش دهد. علاوه بر این، NTC به عنوان مدار جبران در مدار ترانزیستور و تقویت کننده لگاریتمی برای جبران سیگنال رانش ناشی از درجه حرارت استفاده می شود. نوع سوئیچ NTC را در یک نمونه نمونه برداری کرده و با سری رله، مدار با ولتاژ ثابت، زمانی که دمای محیط اطراف به مقدار معینی افزایش می یابد، جریان در مدار می تواند توسط چند دهم جهش می شود برای بنابراین، ده ها تن از این دستگاه ها را برای انجام عملیات رله فعال می کنند تا کنترل دما و حفاظت بیش از حد را تحقق بخشند.


PTC مقاومت حرارتی DIP :

معمولا ترمیستور های PTC در مدار های قدرت برای حفاظت در برابر جریان هجومی به کار برده می  شوند . از لحاظ  تجاری دو نوع ترمیستور PTCوجود دارد . اولین نوع شامل مقاومتهای سیلیکونی است که به سیلیستورها مشهور هستند. این ابزار آلات در بیشتر محدوده کاری خود دارای ضریب حرارتی مثبت نسبتا ثابتی می باشند.ولی معمولا در دماهای بالاتر ضریب حرارتی منفی  از خود نشان می دهند .سیلیستور ها معمولا برای جبران حرارتی نیمه هادیهای  سیلیکونی به کار برده می شوند.نوع دیگر و معمولا پر کاربرد تر تمیستور های PTC به ترمیستور های” Switching PTC” معروف هستند.این نوع ترمیستور ها تا رسیدن به دمای بحرانی که دمای کوری نیز نامیده می شود دارای ضریب حرارتی منفی کوچک می باشند . با رسیدن به دمای کوری,این ابزار ها معمولا در کاربرد های کلید زنی برای محدود سازی جریان در سطح مطمئن به کار می روند .ترمیستور های PTC در کنترل دما و کاربرد های منترلی به کار برده نمی شود.




نحوه ی تست : 

نحوه ی تست این مقاومت های حرارتی به این گونه است که با اعمال حرارت به آن بر روی مولتی متر افزایش اهم مشاهده میکنیم در این صورت قطعه مذکور سالم  میباشد.

پژوهشگر و نویسنده:  دکتر  (  افشین رشید)

دکترایِ  تخصصی نانو _ میکرو الکترونیک