سنسور بویایی (Smell Sensors) نحوه عملکرد و کاربرد (مهندسی برق _ الکترونیک)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید)
نکته : بو مخلوطی از مواد شیمیایی موجود در هوا است. حیوانات و ماشین ها برای بوییدن باید از چندین سنسور متفاوت استفاده کنند. هر سنسور به دسته ی خاصی از مواد شیمیایی حساس است. با اندازه گیری نتایج سنسور ها می توان بو را تشخیص داد.
تا ھمین اواخر سنسوری که بتواند مشابه حس بویایی انسان عمل کند، وجودنداشت. آنچه که موجود بود یکسری سنسورھای حساس برای شناسایی گازھا بود که اصوال ھم برای شناسایی گازھای سمی کاربرد داشتند. ساختمان این سنسورھا به این صورت است که یک المان مقاومتی پسیو که از منبع تغذیهای مجزا، با ولتاژ ۵ +ولت تغذیه میشود، درکنار یک سنسور قرار دارد که با گرم شدن این المان حساسیت لازم برای پاسخگویی سنسور به محرکھای محیطی فراھم میشود. برای کالیبره کردن این دستگاه ابتدا مقدار ناچیزی از ھر بو یا عطر دلخواه را به سیستم اعمال کرده و پاسخ آن را ثبت میکنند و پس ازآن این پاسخ را به عنوان مرجعی برای قیاس در استفاده ھای بعدی به کار میبرند.
ساختمان داخلی و کاربرد های (Smell Sensors)
اصولاً در ساختمان این سیستم چند سنسور، به طور ھمزمان عمل میکنند و سپس پاسخھای دریافتی از آنھا به شبکه عصبی ربات منتقل شده و تحلیل و پردازش لازم روی آن صورت میگیرد. نکته مھم درباره کار این سنسورھا در این است که آنھا نمیتوانند یک بو یا عطر را به طور مطلق انداره بگیرند. بلکه با اندازه گیری اختلاف بین آنھا به تشخیص بو میپردازند. یک سنسور بویایی می تواند از یک کریستال کوارتز با اتصالات الکترونیکی و یک روکش پلاستیکی خاص درست شده باشد. کریستال کوارتز به منظور ایجاد یک لرزه منظم با یک فرکانس دقیق استفاده می شود. روکش پلاستیکی می تواند مواد شیمیایی را جزب کند .
نتیجه گیری:
از نظر کاربردی میتوان با ساخت سنسور بویایی ویژه ای بیماری ھای قلبی را تا ٩٠ %کشف کنند. این حسگر می تواند انواعی از نارسایی قلبی را بر اساس بو ھا تشخیص دھد.و از حس بویایی سگ ها برای یافتن اجساد ، مواد مخدر یا مواد منفجره و حتی شناسایی افراد استفاده می شده است. این تکنولوژی می تواند به جای سگ ها به کار برده شود و وظایف آن ها را انجام دهد.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید)