(برق ساختمان)کولر گازی ساختمان داخلی و نحوه عملکرد (مهندسی برق_ الکترونیک)
نویسنده: دکتر (افشین رشید )
نکته : کولر گازی دستگاهی است که وظیفه جذب هوای گرم و تبدیل آن به هوای خنک با استفاده از فرآیند تبخیر مایع را بر عهده دارد. کولر گازی از اوپراتور، کمپرسور، کندانسور و شیر انبساط تشکیل شده که اوپراتور هوای گرم را جذب کرده و سپس به کمپرسور برای متراکم کردن گاز انتقال می‌دهد و سپس کندانسور گاز را خنک کرده و به بیرون انتقال می‌دهد.
کولر گازی دمای هوا به‌صورت یکنواخت خنک می‌کند.کولر گازی با توجه به امکانات و درجه حرارتی که دارند. به طور کلی به دو دسته کولر گازی یک تکه پنجره‌ای یا پرتابل و کولر گازی دو تکه یا اسپلیت تقسیم می‌شود.
کمپرسور کولر گازی
کمپرسور کولر گازی به ویژه نوع و قدرت آن یکی از مهمترین پارامترهایی است که باید در هنگام خرید این وسیله مورد توجه قرار گیرد.کولر گازی به صورت کلی ۳ نوع کمپرسور دارد. هر کدام از این کمپرسورها ویژگی‌های خاص خود را دارد. بسیاری از برندهای مطرح تنها از یک نوع کمپرسور برای ساخت کولرگازی استفاده می‌کنند.
این ۳ مدل کمپرسور گازی عبارتند از:
۱- کمپرسور پیستونی
۲- کمپرسور روتاری
۳- کمپرسور مارپیچی (اسکرال)
تفاوت‌ها و نحوه عملکرد هر کدام از این کمپرسورها باعث شده برخی در مناطق گرمسیر و برخی دیگر در مناطق سردسیر مورد توجه قرار گیرند. همانطورکه از اسم کمپرسور نیز مشخص است، عملیات لازم جهت کمپرس کردن گاز در کولر گازی توسط یک پیستون و سیلندر انجام می‌شود. کمپرسور کولر گازی مدل پیستونی عملیاتی مشابه سیستم احتراق خودرو دارد. البته در اینجا احتراقی ایجا نمی شود. عملیات تراکم و انتقال مبرد یا گاز به این گونه است که مبرد موجود در محفظه کمپرسور توسط یک سیستم مکنده به داخل سیلندر هدایت می‌شود. پیستون به پایین حرکت کرده مبرد را متراکم می‌کند و با فشار زیاد به داخل سیستم کولر گازی می‌فرستد. این نوع کمپرسور کولر گازی یکی از قدیمی ترین سیستمهای کمپرسوری است که در کولر مورد استفاده قرار گرفته است و هنوز نیز کاربردهای خاص خود را دارد. کاربرد این نوع کمپرسور بیشتر در مناطق گرمسیر است.
کندانسور کولر گازی
کندانسور کولر گازی یکی از بخش های حیاتی این دستگاه است. سیستم تبرید که امروزه با استقبال مردم و کمپانی ها رو به رو شده است دو کار اصلی انجام می دهد. ابتدا گرما را از محیط گرفته سپس آن را به خارج از محیط انتقال می دهد. در کولر گازی دو قطعه ی اصلی به کمک قطعات فرعی این وظیفه را بر عهده دارند. کمپرسور با ذوب گاز مبرد به وسیله ی گرما محیط و کندانسور با انجام آن، چرخه ی سرمازایی را کامل می کنند. شناخت قطعات و نوع کارکرد آن ها، همچنین ارتباطی که با هم دارند در استفاده از کولر گازی بسیار حائز اهمیت است.کندانسور در کولر گازی یک فن خارجی بوده که در فصل گرما وظیفه ی انتقال گرمای محیط به بیرون از آن را دارد و در فصل سرما، به انتقال سرمای محیط به خارج می پردازد. این قطعه از لوله های مسی و صفحات آلومینیومی مشبک تشکیل شده است. کمپانی ها، کندانسور را از جنس فولاد یا مس می سازند که تحمل فشارهای بالا و ضربات محکم مکانیکی را داشته باشند.
اپراتور کولر گازی
در کولر گازی هوا با دمیده شدن بر روی یکسری لوله سرد به نام یک رادیاتور اپراتور کولر گازی خنک می شود. این کار درست مثل حس خنکی ای است که هنگام تبخیر آب از روی پوست شما، به شما دست می دهد. رادیاتور تبخیری دارای یک مایع خاص به نام مبرد است که از حالت مایع به گاز، با جذب گرمای هوا، تغییر می کند. مبرد به یونیت خارج از خانه به یک رایاتور دیگر انتقال داده می شود که درآنجا گرمای خود را از دست می دهد و مجددا به مایع تبدیل می شود.
شیر انبساط کولر گازی
شیر انبساط فشار را از مبرد مایع خارج می کند تا امکان گسترش یا تغییر حالت از مایع به بخار موجود در تبخیر کننده فراهم شود. مبرد مایع با فشار بالایی وارد این شیر می شود که بسیار گرم است. این ممکن است با یک خط مایع در اتصال به این شیر تأیید شود، مبرد مایع نیز از این شیر خارج می شود که کاملاً سرد است. دیافراگم موجود در دریچه، گرما را از بین نمی برد بلکه فقط فشار را کاهش می دهد. بدین ترتیب که مولکولهای گرما که در مبرد مایع وجود دارند، اجازه پخش می یابند و این اتفاق با حرکت مبرد از بیرون دهانه اتفاق می افتد که تحت فشار بسیار کاهش می یابد. می توان گفت مبرد مایع در سردترین حالت خود قرار می گیرد زیرا دریچه انبساط را ترک می کند و وارد مرحله تبخیر می شود. فشار نزدیک در ورودی و خروجی شیر انبساط، فشار ورودی و خروجی کمپرسور در سیستمهای مختلف را نزدیک می کند. شباهت فشارها ناشی از نزدیک بودن اجزا به یکدیگر است. تغییر اندک در خواندن فشار از پوندهای بسیار کم و به دلیل مقاومت ایجاد می شود و باعث افت فشار در خطوط و کویل های اواپراتور و کندانسور می شود.
در هنگام نصب کولر گازی موارد ایمنی را رعایت کنید و از قطع بودن برق واحد اطمینان حاصل نمایید. و از فازمتر برای اطمینان بیشتر استفاده نمایید.
نویسنده: دکتر (افشین رشید )