معرفی و آشنایی با ساختار موتور های الکترونیکی (AC وDC) در برق _ الکترونیک
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته:الکتروموتور نوعی ماشین است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل می کند. موتورهای الکتریکی می توانند برای به کار انداختن انواع وسایل به کار روند. امروزه انواع ماشین ها و تجهیزات کشاورزی و صنعتی مانند ماشین بوجاری، ماشین جوجه کشی، سالن پرورش طیور، نقاله، دستگاه های دان خوری اتوماتیک، دستگاه پرکن، دستگاه کاه خردکن، دستگاه توزیع دان، آسیاب، شیر سردکن و شیر دوش، برای تأمین توانش به موتورهای الکتریکی مجهز هستند و می توان گفت در اصول کار، ساختمان بسیاری از ماشین های کشاورزی و صنعتی از موتورهای الکتریکی استفاده می شود.
وقتی که یک هادی حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد نیرویی بر روی آن هادی حامل جریان از سوی میدان مغناطیسی اعمال می شود .اغلب موتورهای الکتریکی دوار هستند اما موتور خطی هم وجود دارند.هر موتور الکتریکی دوار از دو بخش متحرک و محرک تشکیل شده است .که به بخش متحرک روتور و به بخش ثابت که معمولا درون موتور قرار دارد استاتور یا ایستانه نیز می گویند .در یک الکتروموتور ، روتور به علت گشتاوری که ناشی از نیروی است که توسط میدان مغناطیسی ایجاد ایجاد شده در استاتور است به حول محور خود می چرخد هر الکترو موتور بر اساس ساختارش توسط برق جریان مستقیم DC و یا جریان متناوب AC تغذیه می گردد.
اکثر موتور های الکتریکی بر اساس الکترومغناطیس کار می کنند، اما موتور هایی که بر اساس پدیده های دیگری نظیر نیروی الکترواستاتیک و اثر پیزو الکترونیک کار می کنند، هم وجود دارند که البته کاربرد های خاص (و اندکی) دارند. ایده کلی این است که وقتی که یک رسانای حامل جریان الکتریکی (مانند سیم) در یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی بر رسانا از سوی میدان وارد می شود. در یک موتور استوانه ای، چرخانه (روتور) به علت گشتاوری که ناشی از نیرویی است که به فاصله‌ای معین از محور چرخانه به آن وارد می شود، می چرخد.
اغلب موتور های الکتریکی دوّار هستند، اما موتور خطی هم وجود دارند. در یک موتور دوار بخش متحرک (که معمولاً درون موتور است) چرخانه یا روتور و بخش ثابت، ایستانه یا استاتور خوانده می شود. موتور شامل آهن ربای الکتریکی است که روی یک قاب سیم پیچی شده است. گر چه این قاب اغلب آرمیچر خوانده می شود، اما این واژه عموماً به غلط بکار می رود. در واقع آرمیچر آن بخش از موتور است که به آن ولتاژ اِعمال می شود، یا آن بخش از ژنراتور است که در آن ولتاژ ایجاد می شود. با توجه به طراحی ماشین ، هر یک از چرخانه یا ایستانه می توانند آرمیچر باشند.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )