_بخش مقایسه بین قطعات الکترونیکی DIP و THT
مقایسه بین DIP و THT ترانزیستور Transistor
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید)
THT ترانزیستور Transistor
نکته : ترانزیستور های THT از عنصر های نیم هادی سیلیسیم یا ژرمانیوم تشکیل می شوند.منظور از نیم هادی یعنی در برخی شرایط رسانای جریان برق هستند.
در برخی شرایط به صورت نا رسانا عمل می کنند.ترانزیستور های THT در مدار گاهی به صورت کلید قطع و وصل مورد استفاده قرار می گیرد.و گاهی به صورت تقویت کننده ولتاژ یا جریان.Transistor THT انواع مختلفی دارد.
ساختمان داخلی Transistor THT
با عبور جریان بسیار اندک در مدار و رسیدن به پایه بیس ترانزیستور، Transistor روشن می شود.یعنی پایه های امیتر به کلکتور اتصال کوتاه می شود.ترانزیستور های THT نیز مانند ترانزیستور های DIP دارای سه پایه ی بیس،کالکتور و امیتر هستند و کنار یا نزدیک آنها نوشته شده Q تست ترانزیستور در تمام ترانزیستور ها پایه ی بیس به هر دو پایه ی دیگر راه می دهد.ترانزیستور THT وسیله ای است که جریان یا ولتاژ را تنظیم می کند و به عنوان سوئیچ یا دروازه برای سیگنال های الکترونیکی عمل می کند.
ترانزیستورهای SMD از سه لایه از یک ماده نیمه هادی تشکیل شده اند که هر یک قادر به حمل جریان هستند.ترانزیستور THT در مدار جریان یا ولتاژ را تنظیم می کند و به عنوان سوئیچ یا دروازه برای سیگنال های الکترونیکی عمل می کند. ترانزیستور SMD از سه لایه از یک ماده نیمه هادی تشکیل شده است که هر یک قادر به حمل جریان است. نیمه هادی موادی مانند ژرمانیم و سیلیکون است که برق را به روشی "نیمه رسانا" هدایت می کند. در جایی بین یک هادی واقعی مانند مس و یک عایق (مانند پلاستیک پیچیده شده در سیم ها) قرار دارد.مواد نیمه هادی توسط یک فرایند شیمیایی به نام دوپینگ خاصیت ویژه ای به دست می دهند . دوپینگ به موادی منجر می شود که یا الکترون های اضافی را به مواد اضافه می کند.
نحوه تِست THT ترانزیستور THT Transistor با مولتی متر
در تمام ترانزیستورها پایه ی بیس به هر دو پایه ی دیگر راه می دهد. اهم متر را در حالت تست دیود قرار می دهیم.سر مثبت اهم متر را بر روی یکی از پایه های ترانزیستور قرار داده و سر مثبت را به ترتیب بر روی دو پایه ی دیگر قرار میدهیم.اگر پایه ای که سر مثبت اهم متر بر روی آن قرار دارد به هر دو پایه دیگر راه داد، آن پایه بیس است.پایه ی بیس به هر دو پایه ی کالکتور و امیتر به یک اندازه راه نمی دهد.پس از آنکه پایه بیس مشخص شد، بیس به هر پایه ای که بیشتر راه داد آن پایه کالکتور است و پایه دیگر امیتر (.مقاومت بیس-کالکتور کمتر از مقاومت بیس-امیتر ) است.پایه های ترانزیستور سالم فقط از یک طرف به هم راه میدهند.مثلا اگر سر مثبت اهم متر بر روی بیس بود و سر منفی اهم متر بر روی امیتر و دو پایه به هم راه دادند، با جابه جا کردن دو سر اهم متر، دو پایه نباید به هم راه دهند. هیچ دو پایه ی ترانزیستور نباید اتصال کوتاه باشد.
DIP ترانزیستور (بدون اثر میدانی)
نکته : در ترانزیستور های Dip (بدون اثر میدانی) اتصال بین کلکتور و بیس با ولتاژ زیاد بــه صورت (معکوس بایاس) صورت میگیرد .در این صورت الکترون هــا جریــان الکتریکی از نیمه هادی نــوع N به نیمه هادی نوع P وارد می شوند تا مسیر جریان را ببندند.
از طرفی چون ناخالصــی نیمه هادی نوع P خیلی کم اســت ، الکترون ها در نیمه هادی نــوع P با حفره ها ترکیب نمی شــوند . هم چنین هنگام ســاخت ترانزیســتورهای (بدون اثر میدانی) ،در ساختمان داخلی ترانزیستور لایه ی بیس را بســیار نازک در نظر میگیرنــد به طوری که الکترون ها به آســانی وبا نیروی کم میتوانند از آن عبور کنند. چون پتانســیل لایه ی کلکتور مثبت اســت و دامنه آن نیز در مقایســه با پتانســیل بیس بسیار زیاد اســت، 95 درصد الکترون های مربوط به مســیر جریان امیتر _ بیس به راحتی جذب الیه ی کلکتور می شوند و جریان کلکتور را به وجود می آورند. جریان کلکتور از مقاومــت 1KΩ عبور می کند ، 5 درصد جریان باقی مانده از بیس عبور می کند ومدار ورودی را می بندد.
بنابراین بایاس معکوس در ترانزیســتور جریانی را که به واســطه یک مقاومت کم در یک مدار تولید شده است را مــی تواند از مدار دیگری با مقاومت بیش تر عبور دهد. نام ترانزیســتور نیز از همین عملکرد انتخاب شده است.اگــر جریــان بیس به اندازه یــک میلی آمپــر تغییر کند ، تغییــرات جریان در کلکتور ممکن اســت بــه 100 میلی آمپر برســد، بعضی از مشــخصات یک ترانزیســتور، به شدت تابع حرارت اســت ، یعنی بــا تغییر حرارت برخی از مشــخصات ترانزیســتور تغییر می کند. روابط بین شــدت جریــان و ولتاژ اختــلاف پتانســیل و تغییــرات آن ها در یک ترانزیســتور بســتگی به حرارت دارد.
نحوه تِست DIP ترانزیستور DIP Transistor با مولتی متر
در تمام DIP ترانزیستورها پایه ی بیس به هر دو پایه ی دیگر راه می دهد. اهم متر را در حالت تست دیود قرار می دهیم.سر مثبت اهم متر را بر روی یکی از پایه های ترانزیستور قرار داده و سر مثبت را به ترتیب بر روی دو پایه ی دیگر قرار میدهیم.اگر پایه ای که سر مثبت اهم متر بر روی آن قرار دارد به هر دو پایه دیگر راه داد، آن پایه بیس است.پایه ی بیس به هر دو پایه ی کالکتور و امیتر به یک اندازه راه نمی دهد.پس از آنکه پایه بیس مشخص شد، بیس به هر پایه ای که بیشتر راه داد آن پایه کالکتور است و پایه دیگر امیتر (.مقاومت بیس-کالکتور کمتر از مقاومت بیس-امیتر ) است.پایه های ترانزیستور سالم فقط از یک طرف به هم راه میدهند.مثلا اگر سر مثبت اهم متر بر روی بیس بود و سر منفی اهم متر بر روی امیتر و دو پایه به هم راه دادند، با جابه جا کردن دو سر اهم متر، دو پایه نباید به هم راه دهند. هیچ دو پایه ی ترانزیستور نباید اتصال کوتاه باشد.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید)
دکترایِ تخصصی نانو _ میکرو الکترونیک