مولتی متر دیجیتال نحوه عملکرد و کارکرد (مبانی الکترونیک برای تازه کارها)

مولتی متر دیجیتال نحوه عملکرد و کارکرد (مبانی الکترونیک برای تازه کارها)

نویسنده: دکتر (افشین رشید )

مولتی متر MULTE METER چیست؟

مولتی متر در  دو مدل وجود دارد :
عقربه ای 

دیجیتال
این ابزار،عصا دست همه کسانیست که می خواهند با مدارهای الکترونیکی کار کنند،مولتی متر ،همانجور که از نامش پیداست،دستگایست که مجموعه از ابزارها اندازگیری الکترونیکی را ،درون خود جایی داده است .به کمک مولتی متر ما می توانیم،بسیاری از مشکلات رایج مدارهای الکترونیکی را پیدا کنیم .

^{آموزش کار با مولتی متر دیجیتال ساده:}

^{از آنجایی مولتی متر در الکترونیک برای اندازه گیری قطعات و ولتاژ مهم میباشد  و امکان تهیه آن برای بسیاری از کاربران امکان پذیر است، به آموزش کار با مولتی متر های ساده می پردازیم.}

^{ابتدا به بررسی ترمینال های ورودی مولتی متر که محل اتصال پراب ها به مولتی متر هستند می پردازیم. معمولاً ۲ یا ۳ و گاهی ۴ ترمینال ورودی روی مولتی مترها قرار دارد. مثلاً در مولتی متر پایین ۳ ترمینال ورودی وجود دارد که با مقادیر VΩmA و COM و ۱۰A مشخص شده است.}

^{معرفی مولتی متر دیجیتال} 

^{یک مولتی متر سه قسمت دارد:}

1. ^{صفحه نمایش}
2. ^{کلید چرخشی انتخاب(Selection Knob)}
3. ^{خروجی ها}

^{صفحه نمایش معمولا 4رقم دارد و قابلیت نمایش علامت منفی هم دارد. با استفاده از کلید چرخشی وسط می توان میزان جریان بر حسب میلی آمپر(mA) و میزان ولتاژ برحسب ولت(V) و میزان مقاومت بر حسب اُهم(Ω) را اندازه گیری نمود. دو تا پراب قرمز و مشکی به دوتا خروجی در پایین مولتی متر وصل می شود.}

• 
• ^{یکی از ترمینال ها (پایین ترین ترمینال) که با علامت COM مشخص شده، به معنای پایه مشترک (منفی) است و در همه اندازه گیری ها باید پراب مشکی رنگ به این ترمینال متصل باشد.}
• ^{ترمینال بعدی (ترمینال وسط) با علامت VΩmA مشخص شده و وقتی می خواهید، ولتاژ،اهم (مقاومت) و جریان های کوچک در حد میلی آمپر را اندازه گیری کنید، باید پراب قرمز رنگ را به این ترمینال متصل کنید.}
• ^{ترمینال سوم با علامت ۱۰A مشخص شده است. وقتی می خواهید جریان های نسبتاً بزرگی در حد ۵۰۰ میلی آمپر تا ۱۰ آمپر را اندازه گیری کنید، باید پراب قرمز رنگ را از ترمینال VΩmA جدا کنید و به ترمینال سوم یعنی ۱۰A وصل کنید. توجه داشته باشید که مولتی متر بالا فقط قابلیت اندازه گیری، جریان DC (مستقیم) را دارد و نمی تواند جریان های متناوب را اندازه گیری کند.
  حداکثر جریانی که مولتی متر بالا می تواند اندازه گیری کند، ۱۰ آمپر است و اگر جریانی بیشتر از این از دستگاه عبور کند، دستگاه خواهد سوخت.}

^{اکنون به معرفی قسمت های مختلف کلید سلکتوری می پردازیم.
به کلیدی که در وسط مولتی متر قرار گرفته و قابلیت چرخش دارد، کلید سلکتوری می گوییم. با چرخاندن این کلید سلکتوری می توانید انتخاب کنید که قصد اندازه گیری چه کمیتی را دارید. در تصویر زیر، رنج کمیت های مختلف مشخص شده است.}

^{معرفی علائم اختصاری مولتی متر} 

^{برای اندازه گیری قطعات و دستگاه های الکترونیکی علائم اختصاری وجود دارد که در تصویر پایین مشاهده می نمایید :}

 

^{روش اندازه گیری ولتاژ ثابت با ولت متر:}

^{کلید سلکتوری روی مولتی متر را آنقدر بچرخانید که روی محدوده ولتاژ ثابت قرار گیرد. از آنجایی که قصد داریم تا ولتاژ یک باتری کوچک را اندازه گیری کنیم پس باید کلید سلکتوری روی مقدار ۲۰ قرار گیرد (البته می توانید کلید سلکتوری را روی ۲۰۰۰m هم قرار دهید.)}

^{همانطور که می بینید پراب قرمز رنگ به ترمینال VΩmA و پراب مشکی به ترمینال COM وصل شده. آنگاه در سمت دیگر پراب قرمز رنگ را به قطب مثبت باتری و پراب مشکی رنگ را به قطب منفی وصل کرده ایم و عدد ۱٫۵ روی نمایشگر مولتی متر نشان داده شده است. اگر جای پراب قرمز و مشکی را در باتری جابجا وصل کنید، عدد ۱٫۵- (منفی) نمایش داده می شود.}

^{نکته: جهت اندازه گیری ولتاژ همیشه بایستیولت متر را به صورت موازی در مدار قرار دهید. فرضاً اگر قصد دارید ولتاژ روی یک مقاومت الکترونیکی را اندازه گیری کنید، کافیست در حالتی که برق به آن مدار وصل است، پراب های ولت متر را روی ۲ پایه مقاومت الکترونیکی قرار دهید تا ولتاژ روی مقاومت به شما نشان داده شود.}

^{اندازه گیری آمپر با مولتی متر}

^{در طراحی مولتی متر های دیجیتال ، مقاومت شانتی تعبیه میشود که ولتاژ کالیبره شده ای متناسب با جریان عبوری ایجاد کند. سپس ولتاژ توسط ولت متر داخلی و توسط مبدل آنالوگ به دیجیتال (A/D یا ADC) اندازه گیری میشود. نمایشگر برای نمایش جریان عبوری از شانت، کالیبره شده و میزان آمپر را نمایش میدهد. در برخی مدل ها، نمایشگر برای نمایش مقدار موثر یا RMS جریان کالیبره شده است. (البته لازم بذکر است که مقدار RMS برای سیگنال های متناوب یا AC میباشد).}

نویسنده: دکتر (افشین رشید )