تعویض resistor معیوب در مدار الکترونیکی بدون کمک نقشه (کد رنگی) مهندسی برق_الکترونیک

نویسنده: مهندس افشین رشید

 

نکته : اگر دسترسی به نقشه برد الکترونیکی نداشتیم؛ میتوانیم Resistor را با کمک (کد رنگی) تعویض نماییم و مشابه آن را جایگذاری کنیم.

قطعات الکترونیکی از جمله مقاومت ها ،خازن ها ،ترانزیستور ها، آی‌سی‌ها،  دیود ها و غیره، نوشته‌هایی دارند که شماره یا اندازه کمیت قطعه را نشان می‌دهد. اما در بعضی قطعات مانند مقاومت‌ها و خازن‌های قدیمی و عدسی (سرامیکی) این طور نیست و خواندن مقدار این قطعات برای هر کسی با هر دانشی امکان‌پذیر نیست.معمولاً مقاومت‌ها بر اساس مقدار نامی یا «مقدار مطلوب» (Preferred Value)، ساخته می‌شوند. اگر ابعاد فیزیکی مقاومت به اندازه کافی بزرگ باشد، مقدار، تلرانس و درجه‌بندی توانی آن، به عدد یا حروف روی بدنه چاپ می‌شود.اما اگر ابعاد فیزیکی مقاومت،‌ کوچک باشد (مثل مقاومت فیلمی یا مقاومت ترکیب کربنی با توان 0.25 وات)، این مشخصات به طریق دیگری غیر از چاپ مشخص می‌شود. برای غلبه بر این مشکل، در مقاومت‌های کوچک از نوارهای رنگی استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، مقدار مقاومت و تلرانس آن را با یک کد رنگی مشخص می‌کنند. اندازه فیزیکی مقاومت نیز نشان‌دهنده قابلیت تحمل توان یا درجه‌بندی توان آن است. باندهای نواری رنگی، منجر به یک سیستم تشخیص مقدار مقاومت می‌شود که «کد رنگی مقاومت» (Resistor Color Code) نام دارد.

مقدار مقاومت الکتریکی همیشه از چپ به راست خوانده می‌شود. برای محاسبه مقدار مقاومت، نوار رنگی با پهنای بیشتر باید در سمت راست قرار بگیرد. این نوار، نمایانگر تلرانس یا دقت مقاومت است. با تطبیق رنگ اول از سمت چپ و شماره آن در ستون ارقام، اولین رقم مقدار مقاومت مشخص می‌شود. به همین ترتیب،‌ با تطبیق دومین رنگ از سمت چپ با شماره آن در ستون ارقام، دومین رقم مقدار مقاومت نیز مشخص می‌شود. سپس عدد رنگ دوم در کنار عدد رنگ اول و در سمت راست آن قرار می‌گیرد. به این ترتیب، مقدار مقاومت از سمت چپ به سمت راست نوشته می‌شود.

فرمول محاسبه کد رنگی مقاومت

کد رنگی مقاومت، سیستمی مناسب برای محاسبه مقدار آن است. اما برای رسیدن به مقدار صحیحِ مقاومت، لازم است طریقه کارکرد آن را نیز بدانیم. نوار رنگی سمت چپ، مهمترین نوار رنگی و نزدیکترین نوار به پایه مقاومت است. این نوار، اولین عدد مقاومت را مشخص می‌کند. مقدار مقدار مقاومت از چپ به راست به صورت زیر نوشته می‌شود:

رنگ مقاومت

قرار گیری نوارهای رنگی یک مقاومت، از چپ به راست، به ترتیب، آبی، خاکستری، قهوه‌ای و طلایی میباشد.


  • نویسنده: مهندس افشین رشید

  • کارشناسی ارشد برق _ الکترونیک از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران