خازن واریابِل (Variable capacitor) ساختار، عملکرد و تِست خازن واریابل (برق _ الکترونیک)

پژوهشگر و نویسنده:  دکتر افشین رشید)



نکته : خازنهای متغیر عموماً از نوع عایق هوا یا پلاستیک هستند. نوعی که به وسیله دسته متحرک (محور) عمل تغییر ظرفیت انجام می‌ شود «واریابل» نامند و در نوع دیگر این عمل به وسیله پیچ گوشتی صورت می ‌گیرد که به آن «تریمر» گویند. محدوده ظرفیت خازنهای واریابل ۱۰ تا ۴۰۰ پیکو فاراد و در خازنهای تریمر از ۵ تا ۳۰ پیکو فاراد است. از این خازنها در گیرنده ‌های رادیویی برای تنظیم فرکانس ایستگاه رادیویی استفاده می ‌شود.

خازن واریابِل (Variable capacitor) به طور کلی با تغییر سه عامل می‌ توان ظرفیت خازن را تغیییر داد: «فاصله صفحات»، «سطح صفحات» و «نوع دی ‌الکتریک». اساس کار خازن متغیر بر مبنای تغییر سطح مشترک صفحات خازن یا تغییر ضخامت دی‌ الکتریک است، ظرفیت یک خازن نسبت مستقیم با سطح مشترک دو صفحه خازن دارد. 



خازن واریابِل (Variable capacitor) خازنی است که ممکن است با افزایش یا کاهش سطح سطح دی الکتریک ، ظرفیت آن به صورت مکانیکی یا الکترونیکی تغییر کند. متداول ترین انواع آن هوا با فاصله است ، جایی که هوا دی الکتریک است و انواع اصلاح کننده فشرده سازی است. به طور معمول در تنظیم و مدار های فیلتر استفاده می شود.خازن های متغیر به طور کلی از مجموعه ای از صفحات فلزی به هم تنیده تشکیل شده است که در آن یکی ثابت است و دیگری متغیر است. این خازن ها مقادیر ظرفیت را فراهم می کنند تا بین 10 تا 500pF متغیر باشد.خازن های متغیر تنظیم شونده نوع محبوب خازن های متغیر هستند. آنها شامل یک استاتور ، یک روتور ، یک قاب برای پشتیبانی از استاتور و یک خازن میکا هستند. استاتور یک قسمت ثابت است و روتور با حرکت شافت متحرک می چرخد. صفحات روتور هنگامی که به داخل شکافهای استاتور منتقل می شوند ، نزدیک می شوند و صفحات خازن را تشکیل می دهند. وقتی صفحات روتور کاملاً در شکافهای استاتور قرار بگیرند ، آنگاه مقدار ظرفیت حداکثر است و در صورت عدم قرارگیری آنها ، مقدار ظرفیت حداقل است.



خازنهای متغیر عموماً از نوع عایق هوا یا پلاستیک هستند. نوعی که به وسیله دسته متحرک (محور) عمل تغییر ظرفیت انجام می‌ شود «واریابل» نامند و در نوع دیگر این عمل به وسیله پیچ گوشتی صورت می ‌گیرد که به آن «تریمر» گویند. محدوده ظرفیت خازنهای واریابل ۱۰ تا ۴۰۰ پیکو فاراد و در خازنهای تریمر از ۵ تا ۳۰ پیکو فاراد است. از این خازنها در گیرنده ‌های رادیویی برای تنظیم فرکانس ایستگاه رادیویی استفاده می ‌شود.

نحوه تست خازن واریابِل capacitor variable 

خازن متغیر  واریابِل capacitor variable بسیار کوچک اند و در مدارها با کمک پیچ گوشتی و به صورت مکانیکی و چرخاندن می توان آنها را تنظیم کرد. با تغییر دادن فاصله بین صفحات، ظرفیت خازن تغییر می کند. از این خازن در فرکانس های بالای رادیویی _ مخابراتی _ راداری استفاده می شود.

پژوهشگر و نویسنده:  دکتر افشین رشید)