گیت های لاجیک ( X _ OR) یا  Exclusive-OR  گیت های منطقی و مدارات دیجیتال (مهندسی برق _ الکترونیک)

نویسنده: دکتر (افشین رشید )


 

نکته: در سیگنال دیجیتال، یک گیت منطقی روی یک یا دو ورودی منطقی عملیات منطقی انجام می دهد و سرانجام یک خروجی منطقی را تولید می کند.این منطق معمولا طبق منطق بولین است که به طور مشترک در تمام مدار های دیجیتالی یافت می شود.گیت های منطقی عمدتا از قطعات الکترونیکی مانند دیود ها و ترانزیستور ها تشکیل می شوند ، ولی می توانند از قطعات الکترومغناطیسی مانند رله ها ، قطعات اپتیکال یا حتی مکانیکی ساخته شوند.

در یک گیت دو ورودی OR، اگر A=1 یا B=1 یا A+B=1 باشد، خروجی گیت منطقی نیز باید در سطح منطقی یک باشد. به همین دلیل، این نوع گیت‌ها به گیت منطقی OR فراگیر یا Inclusive-OR شهرت دارند. این نام برگرفته از این واقعیت است که اگر هر دو ورودی A و B برابر با ۱ باشند، خروجی این گیت نیز ۱ می‌شود. گیت دیگری نیز وجود دارد که اگر A=1 یا B=1 باشد، خروجی در سطح ۱ منطقی خواهد بود. 

در این گیت نباید هر دو ورودی هم‌زمان ۱ باشند، به عبارت دیگر برای داشتن ۱ منطقی در خروجی، ورودی‌ها در حالت باینری باید ۰۱ یا ۱۰ باشند. این گیت منطقی گیت XOR یا Exclusive-OR نام دارد. 

اسم‌گذاری گیت به این دلیل است که خروجی، زمانی که هر دو ورودی برابر با ۱ باشند، از بودن در سطح منطقی ۱ محروم (Exclude) می‌شود.

در گیت XOR در صورتی خروجی ما یک می شود که فقط و فقط یکی از ورودی ها یک باشد.تابع XOR که به OR انحصاری معروف است در صورتی که تعداد یکی از ورودی ها 1 باشد خروجی 1 می شود این اصل در جدول صحت بیان شده است

A     B     =    A+B

0     0     =     0

1     0     =     1

0     1     =     1

1     1     =     0

این گیت که یکی از پر اهمیت ترین گیت های منطقی است. این گیت را گیت جمع با پیمانه دو نیز می نامند.این گیت شامل دو یا چند ورودی و یک خروجی است.

  • نویسنده: دکتر (افشین رشید )