عملکرد ماژول درایو Drive های AC به DC در موتور های الکتریکی (electro motor) برق _ الکترونیک
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته: در مفهوم کلی درایو تجهیزی است که سرعت ، گشتاور ، جهت ، و توان کاری یک موتور را تغییر میدهد. در عمل موتور های الکتریکی از هر نوعی بایستی به کمک کنترلر و درایو مربوطه راه اندازی شوند .
موتور های الکتریکی بسته به پیچیدگی های خود درایوها و کنترلهای مختلفی دارند ، در ساده ترین شکل یک سوئیج یا کنتاکتور و رله است که میتواند با کمک سنسور ، فیوز و تایمر به صورت اتوماتیک موتور را راه اندازی و یا از حرکت باز دارد و یا با تغییر اتصالاتی نظیر ستاره و مثلث باعث کاهش ولتاژ و یا تغییر جهت موتور و یا حتی تغییر سرعت موتور گردند .در موتورهای کوچک رله های حفاظتی آورکارنت یا آندر ولتاژ میتوانند حذف گردند ولی در موتور های بزرگتر حفاظتهای آورلود over Load یا سنسور های دمائی در کنترلر در نظر گرفته شده است همچنین فیوزهای و حفاظتهای جریان زیاد یا آورکارنت برای قطع مدار و یا لیمت سوئیچ یا کلیدهای حدی برای حفاظتهای دیگر یک سیستم در درایو ها و کنترلرهای موتورهای پیچیده تر کنترل سرعت و گشتاور نیز در نظر گرفته شده است و حتی به صورت یک سیستم با مدار کنترلی بسته میتوانند برای کنترل موقعیت از آنها استفاده نمود . برای مثال در کنترلرهای CNC موقعیت دقیق برش مطابق با پروفایل مورد نظر به کمک همین کنترلر های و درایوها به دست می آید . در زیر به تعدادی از این کنترلر ها و درایو ها اشاره میگردد .
به صورت کلی کنترلر و راه انداز موتورهای الکتریکی بر دو گونه اند: راه اندازهای موتور و درایو های کنترلر های سرعت و گشتاور و ..را انداز های موتور خود به دو دسته DOL یا starter line on Direct و یا starter soft Motor به معنی راه انداز نرم تقسیم میشوند .و کنترلر ها و درایو هائی که برای تنظیم سرعت به کار میروند و به التین (ASD) که مخفف speed-adjustabledrive و همچنین (VSD) که مخفف drive speed-variable هستند نام برده میشوند و بسته به نوع موتور و کاربرد آن و یا پارامتری که میبایست کنترل شود به انواع مختلفی تقسیم میشوند .همچنین در دسته بندی دیگری میتوان به کنترلرهای سرعت در موتورهای AC القائی اشاره کرد که درایوهائی برای کنترل فرکانس و گشتاور و بردار میباشند که در زبان انگلیسی از آنها با تعابیر drives frequency Variable و Phase Direct torque control drives و vector drives استفاده میشود.در موتورهای DC با جاروبک و یا motor DC Brushed کنترلر سرعت و گشتاور با درایوهائی نظیر PWM یا chopper و SCR یا thyristor انجام میگیرد .
در سرو موتور های برای راه اندازی و کنترل پارامتر های موتور نیاز به درایوها و کنترلرهای الکترونیکی مخصوصی است که با فیدبکی که از وضعیت موتور میگیرند توانائی کنترل دقیق سرو موتور را خواهند داشت و به نام controllers Servo نامیده میشوند .در استپ موتور یا استپر که موتور از نوع بدون ذغال یا براشلس و سنکرون است با توجه یه اینکه معمولا نیازی به لوپ کنترلی بسته نیست ، در کنترلرهای مدرن با بالاتر بردن ولتاژ نامی موتور و محدود کردن جریان به کمک chopper میتوان به کنترل متناسب با سرعت و گردش مورد نظر رسید و از آنها با controllers motor Stepper یاد میشود.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )