آشنایی بیشتر با (استاتور _ روتور _ کوموتاتور) در ساختار موتورهای الکترونیکی (برق _ الکترونیک)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته: موتور های القایی (induction motors) یا موتور های آسنکرون (asynchronous motors)، ژنراتور ها (generators) و آلترناتور ها (alternators) دارای یک سیستم الکترومغناطیسی متشکل از یک استاتور (stator) و روتور هستند.
روتور (rotor) یک قطعه متحرک از یک سیستم الکترومغناطیسی در موتور الکتریکی میباشد. چرخش روتور به دلیل تعامل بین سیم پیچ ها و میدان های مغناطیسی است که در اطراف محور روتور تولید گشتاور می‌کنند.روتور از چندین قطعه مجزای باریک فولادی که میانشان میله هایی از مس یا آلومینیوم تعبیه شده ساخته شده است. در رایج ترین نوع روتور (روتور قفس سنجابی) این میله ها در انتهای خود به صورت الکتریکی و مکانیکی به وسیلهٔ حلقه هایی به هم متصل شده اند. تقریباً ۹۰ درصد از موتور های القایی دارای چرخانه قفس سنجابی می باشند و این به خاطر آن است که این نوع روتور ساختی مستحکم و ساده دارد. این چرخانه از هسته ای چند تکه استوانه ای با محوری که شکافهای موازی برای جا دادن رسانا ها درون آن دارد تشکیل شده است. هر شکاف یک میله مسی یا آلومنیومی یا آلیاژی را شامل می شود. در این میله ها به طور دائمی به وسیلهٔ حلقه های انتهایی آنها همچنان که در شکل دو مشاهده می شود مدار کوتاه برقرار است. چون این نوع مونتاژ درست شبیه قفس سنجاب است، این نام برای آن انتخاب شده‌است. میله های چرخانه دقیقاً با محور موازی نیستند.
استاتور موتور الکتریکی
استاتور از چندین قطعه باریک آلومنیوم یا آهن سبک ساخته شده است.این قطعات بصورت یک سیلندر تو خالی به هم منگنه و محکم شده اند سیم پیچهایی از سیم روکش دار در این شیارها جاسازی شده اند.هر گروه پیچه با هسته ای که آن را فرا گرفته یک آهنربای مغناطیسی (با دو پل) را برای کار کردن با تغذیه AC شکل می دهد.تعداد قطب های یک موتور القایی AC به اتصال درونی پیچه های استاتور بستگی دارد.پیچه های استاتور مستقیما به منبع انرژی متصل اند. آنها به صورتی متصل اند که با برقراری تغذیه AC یک میدان مغناطیسی چرخنده تولید می شود.
کموتاتور (commutator)
کموتاتور (commutator) بخش متحرک یک سویچ الکتریکی دوار در انواع خاصی از موتور های الکتریکی (electric motors) یا ژنراتور الکتریکی (electrical generators) است که به صورت دوره‌ای جهت جریان بین روتور و مدار خارجی را برعکس می‌کند. کموتاتور ها در تماس با دو یا چند جاروبک (brush) فلزی نرم هستند تا نیمه دیگر سویچ را تکمیل کنند. در یک موتور، کموتاتور برق را به بهترین مکان روی روتور اعمال می‌کند و در یک ژنراتور، برق را به همین ترتیب بر می‌دارد. به عنوان یک سویچ، کموتاتور با توجه به تعداد مدار هایی که در زندگی خود قطع و وصل می‌کند، عمر بسیار طولانی دارد. کموتاتور یک ویژگی مشترک بین ماشین های دوار جریان مستقیم است.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )