(قطعه شناسی SMD) شناخت و عملکرد کلی قطعات و اِلمان ها و مدارات الکترونیکی SMD (مهندسی برق _ الکترونیک)
نویسنده: افشین رشید
به طور معمول قطعات الکتریکی و الکترونیکی در دو دسته قطعات پایه دار و قطعات نصب سطحی SMD تقسیم بندی می شوند . در نوع اول ، قطعات با پکیج پایه دار تولید می شوند و می توان پایه های آن را در درون سوراخ های برد مدار چاپی قرار داد و از پشت به برد لحیم نمود .
خازن های سرامیکی و قطب دار SMD :
خازنهای SMD وسیله الکتریکی و دارای دو پایه (ترمینال) هستند که وظیفه آن مانند باتری ذخیره انرژی الکتریکی است ولی نحوه کار آن کمی متفاوت است.خازنها الکترون های جدید تولید نمی کنند و تنها می توانند آنها را ذخیره کنند.درون یک smd خازن (Capacitor) دو صفحه فلزی وجود دارد که توسط یک قسمت نارسانا از هم جدا شده اند.به این قسمت نارسانا که همانند یک عایق الکتریکی عمل می کند، دی الکتریک می گویند.خازنی smd با ظرفیت یک فاراد می تواند به ازای یک ولت ولتاژ ورودی، یک کولن بار الکتریکی ذخیره کند.یک کولن مقدار بار الکتریکی است که به ازای جریان ثابت یک آمپر در یک ثانیه انقال داده می شود.
نکته : واحد اندازه گیری بیشتر خازنها میکرو فاراد است.
(خازن های smd قطب دار ) مقدار ولتاژ قابل تحمل این خازنها روی بدنه ی آنها ذکر شده است واگر ولتاژ با سطح بالاتر اعمال کنید باز هم بدنه قطعه متلاشی خواهد شد.علت این محدودیت بخاطر نزدیک بودن دو صفحه ی رسانای خازن به هم و امکان جرقه زدن در ولتاژهای بالا است.
(خازن سرامیکی معمولی ) علت این نامگذاری سرامیکی به این دلیل است که ماده دی الکتریک این خازنها سرامیک است.هیچ روشی برای فهمیدن ظرفیت این مدل وجود ندارد.جز اینکه از بسته خریداری شده که توسط کارخانه ظرفیت آن با علامتی روی بدنه بسته ذکر شده ، نگهداری صحیح داشته باشید.درصورتی که خازنهای smd را از جای خود خارج و مقدار ظرفیت را فراموش کنید، خازنها به هیچ کاری نمیایند.
دیود SMD و دیود زنر SMD
یک دیودSMD یکسوساز عمومی با تحمل جریان لحظه ای بالا و افت ولتاژ پائین برای کاربرد های عمومی می باشد.این دیود توانایی هدایت جریان مدام را دارد.
دیود زنر ( Zener Diode) یک نوع ویژه از دیود است که اجازه می دهد تا جریان الکتریکی در یک جهت به جلو برود و کاربرد آن به عنوان یک دیود ایده‌آل است ، اما ویژگی این دیود این است که همچنین اجازه میدهد که جریان الکتریکی در جهت معکوس، فقط زمانی که ولتاژ بالاتر از یک مقدار مشخص باشد حرکت کند. نام این ولتاژ مشخص ولتاژ شکست، ولتاژ زانو یا ولتاژ بهمنی است.
مقاومت SMD و مقاومت آرایه ای SMD :
مقاومت SMD همان طوری که از اسمش پیداست دربرابر جریان از خود مقاومت نشان میدهد و با سیمبل مداری مشخص میشود و روی انواع برد با علامت اختصاری R نشان داده میشود.
واحد اندازه گیری مقاومت با اهم Ω نشان داده میشود.مقاومت ها دونوع متغیر و ثابت هستند که ما با نوع ثابت SMDآن سروکار داریم.
مقاومت های ثابت :
مقاومت ها با ابعاد و اشکال مختلف ساخته میشوند که تنها در توان قابل تحمل با یکدیگر تفاوت دارند برای مقاومت ها یک یا دو پارامتر توسط کارخانه مشخص میشود که عبارتند از :
- مقدار نامی 2- تلرانس ( درصد خطا )
مقدار نامی مقداری است که بطور ایده آل باید باشد . اما برای به صرفه کردن ساخت مقاومت ها و کاهش هزینه ها مقاومت ها با خطاهای مختلف ساخته می شوند. یعنی هیچگاه مقاومت دقیق در عمل وجود ندارد.
مقاومت آرایه ای SMD :
مقاومت آرایه ای SMD ، شامل چند عدد مقاومت SMD است که با هم موازی شده اند و با یک پایه مشترک در قالب یک قطعه عرضه می شود. مانند مقاومت های عادی رنج بندی دارد . پایه مشترک معمولاً روی بدنه با علامتی مثل نقطه مشخص می شود.
سلف دارای هسته و سلف معمولی SMD :
سلف SMD یک المان الکترونیکی 2 پایه غیر فعال (Passive) است که در مقابل تغییرات جریان الکتریکی از خود مقاومت نشان می دهد .
سلف دارای هسته SMD: هنگام عبور جریان از هسته سلف ، انرژی به صورت میدان مغناطیسی موقت در کویل ( پیچه ) ذخیره می شود . هنگامی که جریان سلف تغییر می کند ، مقدار میدان مغناطیسی اطاف سلف نیز دچار تغییراتی می شود و این تغییرات باعث بوجود آمدن یک اختلاف پتانسیل در رسانا می شوند و باعث بوجود آمدن یک جریان در جهت مخالف تغییرات جریان بوجود آمده می گردد .
سلف معمولی SMD : به طور کلی سلف های SMD در برابر جریان مستقیم ( DC ) مانند یک تکه سیم عمل می کنند .
اما فرکانس های بالا را از خود عبور نمی دهند و برای هر سلفی با توجه به اندوکتانس فرکانس های قابل عبور ، متفاوت اند.
انواع رگولاتور 5 پایه و ۶ پایه SMD :
رگولاتور قطعه ای است که در ساخت مدارات الکترونیکی کاربردهای فراوانی دارد در حقیقت رگولاتورهای ولتاژ، نوعی از نیمه رساناها هستند که برای تنظیم ولتاژ طراحی شده اند .
مهمترین کار رگولاتور در مدارهای الکترونیکی راه اندازی مدار و درایو کردن و از همه مهم تر تنظیم کردن ولتاژ در مدار میباشد.
ترانزیستور های SMD
ترانزیستور های SMD از عنصر های نیم هادی سیلیسیم یا ژرمانیوم تشکیل می شوند.
منظور از نیم هادی یعنی در برخی شرایط رسانای جریان برق هستند.
و در برخی شرایط به صورت نا رسانا عمل می کنند.
ترانزیستور های SMD در مدار گاهی به صورت کلید قطع و وصل مورد استفاده قرار می گیرد.
و گاهی به صورت تقویت کننده ولتاژ یا جریانTransistor SMD انواع مختلفی دارد.
نویسنده : افشین رشید