الکترو پمپ گریز از مرکز (پمپ سانتریفیوژ) Centrifugal pump ساختار عملکرد و کاربرد ها (برق _ الکترونیک)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته : پمپ سانتریفیوژ Centrifugal pump دارای یک محفظه هستند که حلزونی شکل است و پوسته یا کِیسینگ نامیده می شود و درون آن یک یا چند چرخ قرار دارند که روی یک محور (شفت) نصب شده اند. هر چرخ مجهز به تعدادی پره می باشد. انتقال انرژی به سیال در این قسمت انجام می شود. برای اینکه از محل خروج شفت از کِیسینگ پمپ سیالی خارج نشود و اصطلاحاً نشتی به خارج نداشته باشیم از ابزاری به نام مکانیکال سیل استفاده شده است.
از این نوع پمپ ها در ابعاد و اندازه های مختلف برای مصارف گوناگون ساخته می شوند.الکترو پمپ گریز از مرکز بر اساس تبدیل انرژی جنبش سیال به فشار ایستا کار می کند. این عملکرد به وسیلهٔ قانون برنولی توصیف می شود. قاعده عملکرد پمپ گریز از مرکز را می‌توان با ملاحظه تأثیر تکان دادن یک سطل آب بر روی یک مسیر دایره ای شکل توسط یک طناب، نشان داد. نیرویی که آب را به کف سطل فشار می دهد، نیروی گریز از مرکز است. اگر یک سوراخ در کف سطل تعبیه شود، آب از طریق این سوراخ جریان می یابد. از این گذشته اگر یک لوله ورودی در بالای سطل تعبیه شود، جریان آب به بیرون سوراخ منجر به تولید یک خلاء موضعی در داخل سطل خواهد شد. این خلاء آب را از یک منبع در سمت دیگر لوله ورودی به داخل سطل خواهد کشید. بدین روش یک جریان پیوسته از منبع و به بیرون سطل به وجود می آید.در رابطه با پمپ‌های گریز از مرکز، سطل و سرپوش آن متناظر با قاب پمپ، سوراخ و لوله ورودی متناظر با ورودی و خروجی پمپ هستند و طناب و بازو متناظر کار پروانه را انجام می دهد.پمپ گریز از مرکز پمپی است که از یک پروانه گردان برای افزایش فشار یک سیال استفاده می نماید. پمپ های گریز از مرکز عموماً برای جابجا کردن سیال از طریق یک سیستم لوله کشی کاربرد دارد. سیال در امتداد یا نزدیک محور چرخان وارد پروانه پمپ گشته و به وسیلهٔ این پروانه شتاب می گیرد و به سرعت به سمت بیرون و به داخل یک پخش کننده یا محفظه حلزونی جریان می یابد که از آنجا به درون سیستم لوله کشی پائین جریان خارج می گردد.تیغه های روی پروانه به طور تصاعدی از مرکز پروانه پهن می شوند که سرعت را کاهش داده و فشار را افزایش می دهد. این امکان به پمپ گریز از مرکز اجازه می دهد تا جریان های پیوسته با فشار بالا ایجاد نماید.این نوع پمپ ها هواگیری یا پرایم کردن پمپ پیش از روشن کردن آن ها می باشد. یعنی پس از لاین آپ نمودن پمپ و اطمینان از ورود سیال به داخل پمپ، باید از خروج کامل هوا یا گاز حبس شده در داخل پمپ نیز اطمینان حاصل نمود.
سازو کار پمپ گریز از مرکز بر اساس نیروی گریز از مرکز است بدین صورت که مایع به مرکز پمپ و پای پره‌های پروانه وارد می شود. (در اثر کاهش فشار در این ناحیه) پروانه توسط الکترو موتور با سرعت بالا دوران می کند و مایع قرار گرفته در بین پره های پروانه همراه با آن به دوران در می آید لذا انرژی جنبشی آن افزایش می یابد و در اثر نیروی گریز از مرکز به طرف خارج پرتاب می شود و پوسته پمپ را پر از سیال می کند. در نهایت انرژی جنبشی مایع به دلیل طراحی خاص مجرای خروجی پمپ به انرژی پتانسیل فشار تبدیل می گردد.برای افزایش فشار مایعات استفاده می شود. این پمپ ممکن است، یک یا چند طبقه، تک مکشه، محفظه با برش شعاعی، مخصوص نصب عمودی. در مواردی بسته به تعداد طبقات و اندازه موتور می تواند به صورت افقی یا مایل نیز نصب شود. پروانه ها به صورت جریان شعاعی یا مختلط بوده و قابل تراش می باشند. محفظه طبقات پمپ های جریان شعاعی توسط بست طبقات و محفظه طبقات پمپ های جریان مختلط توسط پیچ‌های دو سر به یکدیگر متصل می شوند. محفظه مکش بین موتور و پمپ توسط صافی مکش پمپ را در مقابل ذرات درون آب محافظت می کند. این نوع پمپ ها معمولاً دارای سوپاپ یکطرفه می باشند.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )