تست صحیح قطعات الکترونیکی (اولین گام در تشخیص و شناخت مدار و دیوایس های معیوب الکترونیکی ) مهندسی برق _ الکترونیک
نویسنده : مهندس افشین رشید
نکته مهم : در علوم الکترونیک شناخت ما از کاربرد قطعات الکترونیکی محصول نهایی را رقم میزند (موفق در بازیابی مدار یا ناموفق) تاکید تمامی اساتید نیز با هر سطح از دانش علمی بر همین موضوع میباشد.(چه بسا افرادی با بهترین ابزار اما با دانش کم از بازیابی و شناخت یک بُرد الکترونیکی عاجزند )
قطعات پر کاربرد در بُردهای الکترونیکی شناخت قطعات (شناخت معماری مدارها) :
قطعات پر کاربرد قطعاتی شامل : مقاومت و انواع مقاومتها، خازن و انواع خازن ها،دیود و انواع دیودها، سلف،ترانزیستور و انواع ترانزیستورها و ic های آنالوگ ؛ دیجیتال ؛ onboard (قیری) را شامل میشود
مقاومت :
مقاومت جسم هادی دو سری است که در مقابل عبور جریان الکتریکی از خود مقاومت نشان میدهد و ولتاژ دو سر آن متناسب با جریان عبوری از آن میباشد.در واقع هر هادی الکتریکی از خود در مقابل عبور جریان الکتریکی مقاومت نشان میدهد که بسته به میزان این مقاومت جریان عبوری از آن هادی محدود میشود البته پارامترهای دیگری مانند طول هادی و میزان سطح مقطع آن نیز در مقدار عبور جریان موثر میباشد واحد اندازه گیری مقاومت اهم است. در الکترونیک مقاومت را با حرف R (ابتدای کلمه Resistor) نشان میدهند.
خازن :
خازن وسیله الکتریکی میباشد که اثر خازنی در مدار ایجاد میکند. اثر خازنی خاصیتی میباشد که مقداری از انرژی الکتریکی به صورت میدان الکترواستاتیکی ذخیره میشود و بعد از مدتی آزاد میشود.در واقع خازن کار ذخیره سازی انرژی الکتریکی بصورت میدان الکترواستاتیکی انجام میدهد.ساختمان خازن از ورقه های هادی که بین آنها عایق قرار دارد تشکیل شده است .واحد اندازه گیری خازن فاراد میباشد.
دیود :
دیود وسیله ای است که جریان الکتریکی را از یک جهت عبور میدهد و در جهت دیگر در مقابل جریان از خودش مقاومت بسیار بالایی نشان میدهد دیود دارای دو سر به نامهای آند و کاتد میباشد.در جهت موافق (بایاس موافق) یعنی اینکه پلاریته مثبت منبع تغذیه به سر آند دیود متصل شود و پلاریته منفی منبع تغذیه با سر کاتد دیود متصل شود.در دیودهای معمولی ولتاژی که باعث هدایت جریان میشود حدود ۰٫۶ میباشد یعنی ولتاژ اعمالی در بایاس موافق باید بیش از این مقدار باشد تا دیود شروع به هدایت جریان از خود نماید.
سلف (سیم پیچ _ترانس :
سلف یا سیم پیچ قطعه ای میباشد که به وسیله پیچیدن سیم به شکل حلقوی ساخته شده است و میتواند انرژی الکتریکی را بصورت میدان الکترومغناطیسی در خود ذخیره نماید. سلف برخلاف خازن که الکتریسیته را بصورت میدان الکترواستاتیکی ذخیره میکرد عمل میکند.
یعنی الکتریسیته را بصورت میدان الکترومغناطیسی در خودش ذخیره میکند و بعد از مدتی میتواند آن را آزاد نماید.واحد اندازه گیری سلف هانری میباشد.
ترانزیستور :
ترانزیستور یک قطعه الکترونیکی میباشد که از سه پایه به نامهای امیتر ، بیس و کلکتور تشکلیل میشود ترانزیستور های از نیمه هادی های با نام سلسیوم و یا ژرمانیوم میسازند . ترانزیستورها عملکرد های متفاوتی در مدار دارند که بستگی به نظر طراح مدار دارد از جمله کاربردهای ترانزیستور مانند تقویت کننده جریان یا تقویت ولتاژ ، به عنوان منبع جریان و یا منبع ولتاژ ثابت و یا کلید زنی (قطع و وصل) در مدار میتوان نام برد.
مدارالکتریکی، یک مسیر بسته توسط سیم است که از باتری (مولد) شروع شده و پس از عبور از سیم ها و مصرف کننده به قطب دیگر باتری باز می گردد . بنابراین هر مدار حداقل شامل یک مولد، یک مصرف کننده و مقداری سیم است.
وظیفه ی کلید نیز قطع و وصل جریان برق است . در کلید از یک رسانا استفاده می شود ، ولی روی این رسانا، توسط یک نارسانا پوشیده شده است . هر باتری دارای یک قطب منفی (معمولاً از جنس روی) و یک قطب مثبت (معمولاً از جنس کربن) است. جریان برق از قطب منفی وارد مدار شده و به قطب مثبت باز می گردد ولی به طور قرارداری جهت جریان برق را از قطب مثبت به قطب منفی در نظر می گیرند.
نکته : در مدار های سری قطعات غیر قابل حذف هستند (فقط با مثل خودشون قابل جایگذاری هستند)
نویسنده: مهندس افشین رشید
کارشناسی ارشد برق _ الکترونیک از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران