موتور الکتریکی (القایی) Induction motor ساختار ، عملکرد و کاربرد ها (برق _ الکترونیک)

پژوهشگر و نویسنده: دکتر (  افشین رشید )

نکته : موتور القایی نوعی موتور   الکتریکی  است که با استفاده از قانون القای الکترو مغناطیسی،انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی (چرخش شفت موتور) تبدیل می کند.

در موتور القایی، با تغذیه سیم پیچ استاتور و عبور جریان از آن، یک میدان دوار توسط سیم پیچ استاتور ایجاد می شود که این میدان دوار باعث القای ولتاژ در روتور و جاری شدن جریان در آن خواهد شد. جریان ایجاد شده در روتور نیز یک میدان دوار به وجود خواهد آورد. تقابل این دو میدان دوار، ایجاد گشتاور کرده و در نتیجه محور روتور به چرخش در خواهد آمد.این موتورها باتوجه به طراحی ساده و نیاز به تعمیر و نگهداری کم بسیار پرکاربرد هستند و به طور گسترده در صنایع بزرگ و کارخانجات مورد استفاده قرار می گیرند.


به طور کلی هر ماشین القایی (موتور یا ژنراتور) از دو بخش عمده  استاتور و روتور تشکیل شده است.(استاتور ) قسمت ساکن موتور القایی الکتریکی است. هسته استاتور، مجموعه ای از ورق های فولادی است که دارای شیار در سطح داخلی آن است که پس از قرار گرفتن در کنار هم تشکیل یک حجم استوانه ای توخالی را می دهد. سیم پیچ های سه فاز ماشین القایی در داخل همین شیارها قرار می گیرند. و (روتور) قسمت دوار موتور الکتریکی است. میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط استاتور، باعث القای یک میدان متقابل در روتور می شود که روتور برای همسو شدن با میدان ناشی از این جریان به حرکت در خواهد آمد.

موتور های القایی را در واقع ترانسفورماتور گردان هم می نامند دلیل این مقایسه شباهت زیاد کار این الکتروموتور با ترانسفورماتور است که هر دو بر اساس القا کار می کنند و با تفاوت که روتور در ان اتصال کوتاه شده و سبب چرخش روتور می شود. طراحی ساده و عملکرد پایدار، بهای ارزان، هزینه نگهداری کم و اتصال آسان و کامل به یک منبع برق AC (تک‌ فاز و سه ‌فاز) برتری ‌های بنیادی موتور های القایی هستند. انواع گوناگونی از موتور های القایی برای کاربرد های گوناگون در بازار هست. با اینکه طراحی موتور های القایی آسانتر از موتور های DC است.قدرت بالا، ساختار ساده و بی ‌نیاز بودن از جاروبک ها (که به تعمیر و نگه‌ داری زیادی نیاز دارند) و قابلیت بالای موتور های القایی برای کنترل سرعت از جمله دلایل استفاده از  آنها میباشد.

پژوهشگر و نویسنده: دکتر (  افشین رشید )