اجزای سیستم BMS ( برق هوشمند ساختمان)مهندسی برق _الکترونیک
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
اجزای سیستم BMS
منظور از اجزا، کلیه تجهیزات، سیستمهای ارتباطی و نرمافزارهایی که جهت کنترل وسایل مختلف موجود در ساختمان مورد استفاده قرار میگردد میباشد.
با توجه به اینکه نیازها و خواستههای هر کاربرد میتواند بسیار متفاوت بوده ، تجهیزات و اجزا هر سیستم نیز میتواند با سیستمهای دیگر بسیار متفاوت باشد و کاربر میتواند به دلخواه خود آنها را انتخاب نماید. متداولترین اجراء BMS به شرح زیر میباشند.
1- سیستم کنترل مرکزی
این بخش مهمترین و بزرگترین جزء یک سیستم BMSبوده و هسته مرکزی آن میباشد. گاهی اوقات از یک کامپیوتر نیز به جای این سیستم استفاده میگردد ولی در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق کامپیوتر برنامهریزی و کنترل میگردد. این بخش شامل واحد پردازنده ، کنترلرهای اصلی سیستم و کنتاکنتورها و رلههایی که با کلیه اجزاء در ارتباطاند میباشد. همچنین در این بخش کلیدهایی وجود دارند که بطور دستی قابل تغییر هستند و با تغییر آنها میتواند برنامه سیستم را تغییر داد. روشهای ارتباطی کنترل مرکزی با اجزاء مختلف میتواند از طریق خطوط برق، سیمهای باس و یا خط تلفنی باشد.
2- خطوط ارتباطی (BUS)
برای ارتباط اجزاء مختلف BMS با یکدیگر از خطوط ارتباطی استفاده میگردد این خطوط از تمام اجزاءBMS عبور کرده و امکان ارسال اطلاعات را بین آنها میسر میسازد. این خطوط میتواند بصورت سیمهای برق ساختمان، چند رشته سیم مشترک و یا بصورت امواج بی سیم باشد.
3- نقاط دسترسی و کنترل کننده (Access Point)
این بخش شامل یک نمایشگر و یک صفحه کلید و یا یک نمایشگر لمسی بوده و در نقاط مختلف ساختمان نصب شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش ، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است. این بخش مانند واحد کنترل مرکزی است با این تفاوت که تواناییهای آن محدودتر است.
سنسورهای : اینفرارد ؛ مگنتیMDR؛ smoke sensor؛ سنسور فتو رزیستور
4 – سنسورها
سنسورهای گوناگونی با توجه به نیازهای مورد نظر و سطح هوشمند سازی میتواند در نقاط مختلف نصب گردد. انواع متداول این سنسورها عبارتند از : سنسور حضور، سنسور دما، سنسور نور، سنسور دود و ... که میتوانند مشخصات مورد نظر را تبدیل به سیگنالها و اطلاعات مورد نظر نموده و از طریق خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی یا نقاط کنترلی ارسال مینمایند. و کنترل مرکزی یا محلی فرمامین لازم را به انواع کلیدها، تایمرها و دیمرها ارسال مینمایند.
5-دیمرهای روشنایی
دیمرها امکان تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپها بصورت الکترونیکی بوجود میآورند. با این تجهیزات
میتوانند به همراه سنسور نور سطح نور محیط را با کم و زیاد شدن نور طبیعی تنظیم و یا حتی روشنایی را خاموش نمود و به این طریق صرفهجویی انرژی مینمایند.
کنترلر روشنایی wifi چند کاناله (کاناله ۸) با قابلیت تایمر و کم و زیاد کردن هوشمند نور محیط
6 – تایمرها
تایمرها جهت یک سری اعمالی که بصورت تکراری و در زمانهای مشخص انجام میشوند میتوانند مفید باشد البته کنترل مرکزی نیز قابلیت ارسال فرمان بصورت زمانی را دارند که میتواند ارزانتر از استفاده از تایمر مجزا باشد.
کلید برق لمسی و هوشمند بِرند MCowome هلندی مناسب و درجه یک (از کلید و پنل های لمسی متفرقه استفاده نکنید)
7 – پریزها
با استفاده از پریزهایی که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات از طریق خطوط ارتباطی را دارند میتوان مصرف کنندههای متصل به آنها را روشن و خاموش و یا از وضعیت آنها مطلع گردید.
8 – نرم افزار سیستم
استفاده از نرم افزار بوسیله یک کامپیوتر میتواند یکی از ابزارهای مفید و با قابلیت انعطاف بالا برای سیستمBMS باشد. حتی در مواردی تواناییهایی این نرم افزار به سیستم میدهد که کنترل مرکزی فاقد آن میباشد از جمله گزارشگیری و ثبت واقع و همچنین ارتباط بصری مناسب با سیستم.
اَپلیکیشن( اندروید _ios) برای کنترل تمام نقاط خانه(روشنایی-برودتی- امنیتی- رفت و امد و دربها و پارکینگ - دوربین مداربسته هوشمند از روی گوشی موبایل و تبلت
9- Web Server
وسیله ای است که کاربر را قادر میسازد تا در هر نقطهای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم BMS دسترسی پیدا کرده و آن را کنترل نماید. این سیستم از طرفی با خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی متصل و از طرف دیگر به تجهیزات مانند مودم به شبکه متصل میگردد.
-فواید استفاده از سیستم BMS
مزایای اصلی استفاده از BMS را میتوان به 3 محور اصلی زیر تقسیم نمود:
1- صرفهجویی انرژی و کاهش هزینههای نگهداری
2- ایمنی
3- افزایش سطح رفاه و آسایش
1- صرفهجویی مصرف انرژی و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری
مطالعات نشان داده است که استفاده از سیستم هوشمند میتواند بطور متوسط 20 درصد از مصرف انرژی و هزینههای جاری ساختمان میکاهد. این سیستم علاوه بر کاهش مصرف انرژی با خاموش نمودن و کنترل آنها موجب کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاهها و کاهش هزینههای مربوطه می گردد.
2- ایمنی
در شرایط بحرانی با ارسال سریع و به موقع اعلام خطر میتواند در جلوگیری از حوادث و کاهش اثرات آن نقش مؤثری داشته و به طور خودکار پیامهای اضطراری را به افراد یا ارگانهای ذیصلاح ارسال نماید. همچنین کنترل درب و مبادی ورودی و اتصال آن به دوربینهای مدار بسته و دستگاههای ثبت ورود میتواند ایمنی سیستم را بطور قابل ملاحظهای افزایش دهد.
3- راحتی
این سیستم میتواند بسیاری از کارهای تکراری و بازرسیهای مورد نیاز را بطور هوشمند انجام دهد.
بطور مثال با حضور افراد نسبت به روشن شدن روشنایی و فنکوئل اقدام نماید و یا آبیاری فضای سبز و باغچه را بطور خودکار انجام دهد و یا با تنها فشار یک دکمه حالتهای از پیش تعریف شدهای را اجرا نماید
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )