نویسنده: دکتر (افشین رشید )
نکته : به طور کلی ۳ نوع تابلو برق ساختمان وجود دارد؛ 1-تابلوی تقسیم واحد ؛ 2- تابلوی عمومی برق ساختمان ؛ 3- تابلوی اصلی برق ساختمان ؛ که با توجه به تعداد واحدها یا ویلایی بودن و غیره حداقل ۲ نوع از این تابلوهای برق به کار گرفته می شود. برخی از تابلوهای برق ساختمان بسیار پیچیده تر و بزرگتر هستند که بستگی به تعداد واحدهای موجود در مجتمع دارد.
همه دستگاه های الکتریکی توسط نیروی برق شهری کار می کنند و این برق توسط خدمات برق ساختمان به همه بخش های داخلی و مشاعات انشعاب پیدا می کند. به طور کلی ورودی برق اصلی روی تابلو برق ساختمان مشخص است. از این قسمت می توان سیستم سیم کشی برق ساختمان را مشاهده کرد. در مواقع ضروری همین محفظه برق ساختمان است که مورد بازبینی قرار می گیرد. تعمیرات برق ساختمان با استفاده از اطلاعات این تابلو و نقشه برق ساختمان ساده تر می شود. همه ورودی ها و خروجی های برق ساختمان از ابتدا در هنگام ساخت بنا به صورت تخصصی تفکیک و در این بخش مشخص می شود.
در برق ساختمان برای توزیع جریان برق در هر یک از واحدهای مسکونی و قسمت های مشاع نیاز به یک تابلو برق می باشد. این تابلو مثل راهنمای سیم کشی برق ساختمان است و از سیستم برق ساختمان در برابر اتصال کوتاه یا نتی جریان و برق گرفتگی محافظت می کند. هر محفظه ای که تجهیزات برقی در آن نصب شود را تابلوی برق گویند. کنتورهای ساختمان، فیوزها، چراغ های سیگنال، همه کلیدهای محافظ در یک بنا و دیگر تجهیزات داخل تابلو برق ساختمان قرار می گیرند.
عملکرد و کاربرد انواع تابلوی برق ساختمان
1- تابلوی تقسیم واحد
این تابلو اختصاص به هر واحد مسکونی از ساختمان دارد. اغلب تابلو برق تقسیم واحد را در ورودی آپارتمان و یا داخل هر واحد مسکونی نصب می کنند.
در این محفظه انواع فیوزهای مینیاتوری و کلیدهای محافظ قطع برق را می توان دید. در نقشه برق ساختمان این تابلو به عنوان منبع همه مصرف کننده های برق یک واحد مسکونی در نظر گرفته می شود. البته در ساختمان های قدیمی اغلب به جای تابلو برق ساختمان برای هر واحد از جعبه تقسیم استفاده می شد.
اما مقررات برق ساختمان در سال های اخیر روی جعبه فیوز و تابلو برق تقسیم واحد تاکید دارد و همه ساختمان ها باید از این تابلو برای هر واحد استفاده کنند. مزیت این سیستم اینست که در صورت بروز مشکل در سیستم برق ساختمان تنها مدار بخش مربوط قطع می شود و برق بقیه واحد قطع نخواهد شد.
2- تابلوی عمومی برق ساختمان
دومین تابلو برق ساختمان مربوط به تابلوی عمومی است. شاید این بخش در بسیاری از آپارتمان ها وجود نداشته باشد و یا در داخل تابلو برق کنتور جاساز شود. محفظه برق عمومی برای استفاده همه ساکنین یک مجتمع یا آپارتمان در نظر گرفته شده و مربوط به واحد خاصی نیست.
در این قسمت سیستم برق رسانی به قسمت های مشاع ساختمان کار شده است. برق رسانی به حیاط، پشت بام، راه پله ها، پارکینگ، برق آسانسور، آیفون، سیستم اعلان حریق و ... همگی از طریق همین سیستم برق رسانی انجام می شود. در داخل این تابلو برق ساختمان فیوزهای ۱۰ آمپر برای سیستم روشنایی ساختمان و فیوزهای ۱۶ آمپر برای برق رسانی به پریزهای مشاعات در نظر گرفته شده است. البته در ساختمان هایی که مجهز به آسانسور هستند یک فیوز سه فاز مجزا برای برق رسانی به آن در نظر گرفته می شود.
3 - تابلوی اصلی برق ساختمان
اصلی ترین قسمت کنترل برق همین بخش کنتور است. توسط این تابلو برق تمامی واحد ها و حتی برق قسمت مشاع ساختمان تامین می شود.
تابلو اصلی ساختمان نزدیک درب اصلی و ورودی مجتمع نصب است. کابل برق اصلی وارد این تابلو می شود. اداره برق از تیرهای چراغ برق، یک انشعاب به آپارتمانمی دهد که برق اصلی را تامین می کند.برق اصلی از تیر چراغ برق ابتدا وارد تابلو برق اصلی ساختمان شده و سپس انشعابات هر واحد و قسمت های مشاع به صورت مجزا سیم کشی می شود.
در این محفظه به تعداد واحدها کنتور جداگانه وجود دارد و دارای یک کنتور اضافی برای قسمت های مشاع ساختمان است. انواع توکار و روکار تابلو کنتور در بازار موجود است. هنگام ساخت بنا توکار یا روکار بودن این محفظه تصمیم گیری می شود و اغلب تا هنگام بازسازی به همین صورت باقی می ماند.
نویسنده: دکتر (افشین رشید )