کلیات سیستم اِرتینگ earthing (برق ساختمان) مهندسی برق _ الکترونیک
نویسنده: دکتر (افشین رشید )
نکته: اتصال به زمین ازنظر انجام کار صحیح و سالم سیستم ، دو هدف را دنبال می کند
سیستم برق از نظر فنی درست عمل کند
ایمنی و حفظ جان کاربران سیستم برق
این هدف با برقراری مسیری ازطریق زمین به منبع تغذیه و اتصال به زمین با استفاده از رله های حساس به دست می آید.
رسانندگی جرم زمین را درصورتی که پتانسیل الکتریکی در هر نقطه از زمین به صورت قراردادی برابر صفر در نظر گرفته شود، زمین (ارت) می نامند.
2. سیستم اتصال به زمین (ارتینگ)
یک یا چند الکترود همراه با سیمهای ارت را که قابلیت اتصال به ترمینال اصلی داشته باشند، سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) می نامند.
3. الکترود ارت (زمین)
رسانـا یا گـروهی از رسـانـاهای متصـل به هم است که اتصـال الکتریکی به زمین را فراهـم می کنند.
4. مقاومت الکترود ارت
مقاومت بین ترمینال اصلی زمین و کره زمین است.
5. امپدانس حلقه اتصال به زمین
امپدانس حلقـه جـریان اتصالی زمین است که شروع و پایان آن نقطه اتصالی است و با z s نشـان داده می شود
– حلقه اتصالی زمین درسیستمهای مختلف به شرح ذیل است؛
الف. سیستمهای TN
نقطه شروع (محل اتصالی)، از بدنه دستگاه به ترتیب به سیم ارت، شینـه ارت، شینه نـول، نقطـه ترانس، سیم پیچ ترانس، سیم فاز اتصالی و نقطه اتصال به بدنه.
ب. سیستمهای TT و IT
نقطه شروع (محل اتصالی)، سیم اتصال به زمین، الکترود زمین، زمین، الکترود سیستم، شینه نول، نقطه صفر ترانس، سیم فاز اتصالی و نقطه اتصالی.
6. اتصالی
حالتی از مدار است که جریان در مسیری غیر عادی یا بـدون اینکه پیش بینی شـده باشد یـا در نظـر گرفته شود، جاری می شود. این جریان امکان دارد از نقص در عایق بندی یا از بستهـای به کار رفتـه بر روی عایق رساناها ناشی شود.
7. جریان اتصال به زمین (جریان اتصال کوتاه)
اضافه جریانـی است کـه درنتیجـه بـروز اتصالی بـا امپدانسی قابـل چشـم پوشی بیـن هادیهایـی بـا پتانسیلهای مختلف در شرایط عادی کار برقرار شود.
8. جریان نشتی زمین
جریان جاری به زمین یا رساناهای دیگری را که مدار الکتریکی آنها به زمین راه دارد، جریان نشتی زمین می نامند. درصورت استفاده از خازن در مدارها، امکان دارد جـریان مذکـور دارای مقـداری جـزء خازنی هم باشد.
9. سیم اتصال به زمین (سیم ارت)
سیم حفاظتی را گویند که ترمینال اصلی ارت تأسیسات را به الکترود ارت یا سایر قسمتهای اتصال به زمین وصل می کند.
10- سیم خنثی (نول)
سیمی متصل به نقطه خنثی در سیستم (صفر زمین) کـه قادر است انـرژی الکتریکی را انتقـال دهـد.
11. هادی حفاظتی (PE)
دربعضی از اقدامات حفاظتی برای تأمین ایمنی در برابر برق گرفتگی لازم است با استفاده از هادی حفاظتی قسمتهای زیر به همدیگر وصل شوند؛
– بدنه های هادی
– قسمتهای هادی بیگانه
– ترمینال اصلی زمین
– الکترود زمین
– نقطه صفر ترانس (نقطه خنثی)
12. سیم غلافدار فلزی به منظور زمین کردن
یک نوع سیستم سیم کشی است که در آن سرتاسر طول یک یا چند سیم عایق دار توسط نوار یا غلاف فلزی پوشانده شده و مانند هادی PEN عمل می کند.
13. سیم مشترک ارت نول (PEN)
سیمی را که به طور مشترک، هم کار سیم اتصال به زمین وهم کـار سیم نول را انجـام دهد، سیـم
PEN می نامند.
14- قسمتهای بی حفاظ (روباز) هادی
قسمت بی حفاظ از تجهیزات را که قابل لمس بوده و حامل بـرق نیست، امـا امکان بـرقـدار شـدن درشرایط اتصالی رادارد، قسمت بی حفاظ هادی می نامند.
15. ترمینال اصلی اتصال به زمین (ارتینگ)
ترمینال یا شینه ای را گویند که برای اتصال به سیمهای محافظ تهیه شده و سیمهـای هـم پتانسیل کننده و سیمهای اتصال به زمین (ارت)، یا هر وسیله ای که به عنوان اتصال به زمین (ارتینگ) به کار می رود، به آن وصل می شوند.
نویسنده: دکتر (افشین رشید )