دیود کریستالی crystal diode یا (دیود ژرمانیوم) ساختار ؛ عملکرد و کاربرد ها (برق _ الکترونیک)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )
نکته: دیود کریستالی crystal diode یک دیود نیمه هادی ، به ویژه یکی از کریستال نیمه هادی که یک سیم فلزی نازک با آن در تماس است. همچنین یکسو کننده کریستال نامیده می شود.دیود ژرمانیوم یک دیود آشکار ساز است که در مدار های رادیو استفاده می شود. به عبارتی آشکار ساز امواج مدوله شده رادیویی است.
متداول ترین کارکرد یک دیود کریستالی این است که جریان الکتریکی را در یک جهت عبور دهد، دیود کریستالی crystal diode (به نام ژرمانیوم دیود ) و در عین حال مسدود کردن آن در جهت مخالف ( جهت معکوس ). به این ترتیب این رفتار یک طرفه اصطلاحاً (یکسو کننده) نامیده می شود. دیود کریستالی قطعه ای الکترونیکی است که دارای دو سر می باشد. دیود، جریان الکتریکی را در یک جهت از خود عبور می دهد (در این حالت، مقاومت دیود ایده آل، صفر است) و در جهت دیگر، در مقابل گذر جریان از خود، مقاومت بسیار بالایی (در حدّ بینهایت) نشان می دهد. این خاصیّت دیود، باعث شده بود تا در سال‌های اوّلیّه‌ی ساخت این قطعه ی الکترونیکی، به آن «دریچه» نیز اطلاق شود. در حال حاضر، رایج‌ترین گونه‌ی دیود از بلور مادّه‌های نیمه رسانا ساخته می‌شود. دیود را از اتصال دو نیم‌رسانا از نوع P و N می سازند. به پایه ای که به نیمه هادی N متصل است "کاتد" و به پایه ای که به نیمه هادی نوع P متصل است "آند" گفته می شود.
هر چه جنس کریستال به کار رفته در ساخت دیود از نظر ساختار منظم تر باشد، دیود مرغوبتر و جریان نشتی کمتر خواهد بود. مقدار جریان نشتی در دیود های با تکنولوژی جدید عملاً به صفر میل می کند. اما نکته مهم آنکه تمام دیودها یک آستانه برای حداکثر ولتاژ معکوس دارند که اگر ولتاژمعکوس بیش از آن شود دیوید می‌سوزد (کریستال ذوب می شود) و جریان را در جهت معکوس هم عبور می‌دهد. به این ولتاژ آستانه شکست دیود گفته می‌شود.
حداکثر جریانی که دیود می تواند از خود عبور دهد به جنس و سطح مقطع دیود بستگی دارد و معمولا کارخانه سازنده حداکثر جریان مستقیم و حداکثر جریان معکوس دیود را مشخص می کند. همچنین حداکثر ولتاژ مستقیم و معکوس دیود توسط سازنده داده می شود. باید توجه داشت که مقادیر داده شده مربوط به اتاق برای بدنه دیود هستند.
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید )