حرارت زیاد و آسیب زدن اَدوات تعمیراتی (هیتر و هویه) به بُرد های الکترونیکی SMD و DIP در تعمیرات (برق _ الکترونیک)

پژوهشگر و نویسنده: دکتر (  افشین رشید )

نکته: قطعات ، چیپ ها و ic های بُرد های الکترونیکی در برابر حرارت زیاد  اَدوات تعمیراتی (هیتر و هویه) آسیب ‌پذیر میباشند. این آسیب پذیری در ic های حساس به حرارت به شکل اتصال پایه ها به هم و در قطعات الکترونیکی به شکل سوختن سطح و بدنه قطعات پدیدار میشود. گاهی با افزایش این آسیب ها در سطح بُرد تعمیری(مانند باد کردگی و تغییر رنگ به دودی) دیگر بازیابی آن امکان پذیر نیست.

در هنگام کار با ادوات اَدوات تعمیراتی (هیتر و هویه) باید سطح حرارت و در هیتر سطح حرارت و باد آن را کنترل کرد تا آسیب جدی به بُرد در حال تعمیر وارد نشود.در سطح برد چاپی خطوط مسی وجود دارد که کار انتقال جریان را انجام میدهد ، حرارت اَدوات تعمیراتی (هیتر و هویه) از طریق این خطوط به سر تا سر  بُرد الکترونیکی منتقل میشود و در مواردی نیز آسیب های جبران ناپذیر به خصوص به چیپ های BGA و آیسی های چسبی وارد از طریق چسبیدن پایه های زیرین ic به هم ایجاد میکند .

قبل از اعمال حرارت به وسیله هیتر به بُرد الکترونیکی از محل حضور قطعات حساس و کانکتور ها ، آیسی های چسبی اطلاع پیدا کرده و با حرارت کم مدت زیاد بیشتری برای برداشتن قطعه توسط هیتر زمان بگذارید. و از مواد اکتیو مانند روغن فلکس استفاده نمایید.

 هیتر یا هویه هوای گرم نام یکی دیگر از ابزار آلات لحیم کاری است که بیشتر از آن در کار با قطعات نصب سطحی SMD و ic  ها استفاده می شود. از تمرکز حرارت به وسیله هیتر در یک محل ثابت بر روی بُرد الکترونیکی به مدت و حرارت زیاد خوداری نمایید چون آسیب های جدی به بُرد الکترونیکی وارد مینماید.این آسیب پذیری در ic های حساس به حرارت به شکل اتصال پایه ها به هم و در قطعات الکترونیکی به شکل سوختن سطح و بدنه قطعات پدیدار میشود. گاهی با افزایش این آسیب ها در سطح بُرد تعمیری(مانند باد کردگی و تغییر رنگ به دودی) دیگر بازیابی آن امکان پذیر نیست.

مایع فلکس یک مایع احیا کننده قلع است که در اثر تماس با قلع شکل کروی یا محدب شکل به آن میدهد این مسئله سبب میگردد کار تمیزتر و همچنین اتصالات بهتر ایجاد شود. ضمناً در حد معقولی از اتصال بین پایه ها هنگام مونتاژ و برداشتن جلوگیری میکند که با این خاصیت کمک بزرگی به عدم پخش شدن قلع به اطراف کار ( که سبب خوردن پایه ها بهم یا اتصالی پایه ها میشود) میکند.همچنین مایع فلکس باعث خوب پخش شدن حرارت می شود که موجب بالا رفتن تحمل گرما توسط قطعات شده و از سوختن آنها جلوگیری میکند و در کنار این خاصیت می توان از  مایع  فلکس  به عنوان مایع خنک کننده  هم  استفاده  کرد.مایع فلکس کاربردی تقریبا شبیه روغن لحیم دارد، با این تفاوت که از روغن لحیم برای لحیم کاری با هویه و سیم لحیم استفاده می شود ولی از مایع فلکس برای لحیم کاری توسط وان قلع و شمش قلع استفاده می شود، به این صورت که بعد از چیدن قطعات بر روی برد مدار چاپی PCB، سطح زیرین برد را به مدت چند ثانیه وارد ظرف مایع فلکس کرده تا در صورتی که سطح مسی فیبر و پایه های قطعات حالت سیاهی و سولفاته دارد کاملا اکسیداسیون شوند سپس فیبر مدار چاپی را بعد از خارج کردن از داخل مایع فلکس به طور یکنواخت وارد وان قلع کرده تا قطعات کاملا بر روی برد pcb لحیم شوند.


عدم تمرکز دست (لرزش دست) در کار با هویه قلمی 

هویه‌ های قلمی از یک سیم ‌پیچ نیکل-کرم که دارای مقاومت زیادی است و به دور عنصر حرارتی پیچیده شده ساخته می ‌شوند. این هویه ‌ها معمولا توانی بین ۲۰ تا ۵۰۰ وات دارند.و در برخی از انواع امکان تنظیم دما و توان وجود دارد.عدم تمرکز دست (لرزش دست) در کار با هویه قلمی میتواند سبب بهم خوردگی چینش قطعات سطح بُرد الکترونیکی و یا آسیب رساندن به پایه های آنها و پایه ic  ها گردد.

نویسنده: دکتر (افشین رشید )